«Κλειδί» για την ΑΟΖ το Καστελλόριζο

Γιατί αντιδρά και που αποσκοπεί η Άγκυρα 
Το μυστικό που κρύβει ή αποκαλύπτει η τριμερής συμφωνία του Καΐρου, που δυνητικά προβλέπει τη ρύθμιση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Ελλάδας, Αιγύπτου και Κυπριακής Δημοκρατίας, ονομάζεται Καστελλόριζο 

Γράφει ο Χρήστος Καπούτσης 

Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν μπορεί να γίνει τμηματική ρύθμιση των θαλάσσιων ζωνών (υφαλοκρηπίδα, Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) στην Ανατολική Μεσόγειο μόνο μεταξύ τριών ή τεσσάρων κρατών (π.χ. Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Ισραήλ), αλλά η ρύθμιση πρέπει να είναι συνολική για να είναι λειτουργική. Η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών της Ανατολικής Μεσογείου έχει νόημα και νομική υπόσταση, εφόσον συμφωνήσουν όλες οι χώρες που εφάπτονται τα θαλάσσια σύνορά τους, δηλαδή η Τουρκία, η Κύπρος, η Συρία, ο Λίβανος, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Λιβύη και η Ιταλία.

Το «κλειδί» για την Ελλάδα σε αυτή την ρύθμιση των θαλάσσιων ζωνών είναι να συμπεριληφθεί και το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλόριζου ως τμήμα της Ελληνικής ΑΟΖ. Όμως, για το θέμα αυτό, θα πρέπει να υπάρξει καταρχήν συμφωνία της Ελλάδας με την Τουρκία, που δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Το Καστελλόριζο είναι το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, που απέχει 72 ναυτικά μίλια από τη Ρόδο και 1,25 από τις τουρκικές ακτές. Στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (του 1982) αναφέρεται ρητά –στο άρθρο 12- ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται, δηλαδή έχουν οικονομική ζωή, διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Άρα, σύμφωνα με τη συγκεκριμένη Σύμβαση, το Καστελλόριζο έχει ΑΟΖ.

Ειδικά για την περίπτωση του Καστελλόριζου, η τουρκική διπλωματία υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν ένα τόσο μικρό νησί, μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ. Και προβάλλει το επιχείρημα ότι το σύμπλεγμα των δεκατεσσάρων νησίδων – βραχονησίδων της περιοχής του Καστελλόριζου διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, τα νησιά αυτά δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ, ούτε και έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα, υποστηρίζει η Άγκυρα!

Η Τουρκία διατείνεται ότι δεν πρόκειται να συμφωνήσει ότι το Καστελλόριζο ανήκει στην ελληνική ΑΟΖ, που ως έννοια είναι υπέρτερη της υφαλοκρηπίδας. Επισημαίνουμε ότι η ΑΟΖ είναι οικονομική και όχι γεωλογική έννοια, όπως η υφαλοκρηπίδα. Αυτός είναι ο λόγος που η τουρκική διπλωματία επιμένει να μιλάει για υφαλοκρηπίδα στην περιοχή του Καστελλόριζου.
Γιατί αντιδρά η Τουρκία; Διότι, αν δεχτεί ότι η περιοχή του Καστελλόριζου ανήκει στην ελληνική ΑΟΖ, τότε το Καστελλόριζο αποτελεί σημείο οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο, και, συνεπώς, η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο!
Γι αυτόν τον λόγο, η Τουρκία ζήτησε από την Αίγυπτο να μην λάβει υπόψη το Καστελλόριζο στις διαπραγματεύσεις που είχε με την Ελλάδα, ώστε να έχει και αυτή, αφενός, θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και, αφετέρου, μεγάλο μερίδιο στον υποθαλάσσιο πλούτο της περιοχής, που εκτιμάται ότι έχει και τα μεγαλύτερα αποθέματα (λεκάνη Ηροδότου). Μάλιστα, ο κ. Ερντογάν με τον ανατραπέντα πρόεδρο της Αιγύπτου, Μ. Μόρσι, είχαν προχωρήσει σε καταρχήν συμφωνία ρύθμισης των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών, αγνοώντας Ελλάδα και Κύπρο. 
Το εντυπωσιακό είναι ότι η Τουρκία, ενώ δεν έχει υπογράψει και δεν έχει επικυρώσει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, έχει οριοθετήσει την ΑΟΖ στη Μαύρη Θάλασσα με τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και με τη Ρωσία1

Επιπλέον, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, ένα παράκτιο κράτος αποκτάει ΑΟΖ με μονομερή δήλωση ανακήρυξης, και στη συνέχεια, συνάπτει συμφωνίες οριοθέτησης με τα γειτονικά κράτη. Εάν δεν καταστεί δυνατή η συμφωνία οριοθέτησης, τότε η διαφορά τους λύνεται με παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο.
Επομένως, η Ελλάδα μπορεί μονομερώς να ανακηρύξει την ΑΟΖ της, στην οποία θα συμπεριλάμβανε το Καστελλόριζο. Στην περίπτωση που η Τουρκία αντιδράσει με πολιτικά μέσα, η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο. Αν, όμως, η Άγκυρα επιλέξει την αντίδραση με στρατιωτικά μέσα, τότε Ελλάδα και Τουρκία θα μπουν σε οδυνηρές περιπέτειες.

Πηγή εφημ. «Το Παρασκήνιο»

Μήνυμα Γερουσίας ΗΠΑ σε Ερντογάν: «Αποσυρθείτε άμεσα από την ΑΟΖ της νήσου»

Με επιστολή του προς τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, ο πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, εκφράζει την βαθιά του ανησυχία για το ζήτημα της παράνομης εισβολής της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρο και τον καλεί να εγείρει το θέμα προς τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, κατά την επικείμενη επίσκεψή του στην Αγκυρα.

Ο Αντιπρόεδρος Μπάιντεν αναμένεται να επισκεφθεί την Τουρκία στις 20 Νοεμβρίου, μετά το Μάρόκο και την Ουκρανία.
«Η συνεχιζόμενη και δραματική κλιμάκωση των γεγονότων από την Τουρκία απαιτεί άμεση απάντηση», γράφει ο γερουσιαστής Μενέντεζ, που προτρέπει τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν να ζητήσει από τον Ερντογάν «άμεση απόσυρση από την ΑΟΖ της νήσου».

«Οι Κύπριοι χρειάζονται τη σθεναρή φωνή σας για το θέμα αυτό, για να προτραπεί ο πρόεδρος Ερντογάν να αποσυρθεί από την ΑΟΖ της Κύπρου, έτσι ώστε οι συνομιλίες για την επανένωση να επαναληφθούν. Η ενεργός συμμετοχή σας στο κυπριακό δημιούργησε νέες ελπίδες για τις συνομιλίες, οι οποίες τίθενται σε κίνδυνο από τις παράνομες προκλήσεις της Τουρκίας στην Κύπρο», γράφει στην επιστολή του ο γερουσιαστής Μενέντεζ.

Στην επιστολή του ο πρόεδρος της επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας παραθέτει τις τουρκικές ενέργειες που οδήγησαν τον Πρόεδρο Αναστασιάδη στην απόφαση να αναστείλει την συμμετοχή του στις συνομιλίες.

«Όπως γνωρίζετε, η Τουρκία κατέχει το βόρειο τμήμα της Κύπρος για 40 χρόνια, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, έχοντας παρεμποδίσει ενεργά στο διάστημα αυτό τα δικαιώματα του κυπριακού λαού να επωφεληθεί από τους φυσικούς πόρους της χώρας του, και έχει παρατείνει την ταλαιπωρία του, με την υποστήριξη της αδιαλλαξίας των τουρκοκυπριακών θέσεων, σ’ όλες τις προηγούμενες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις».

Ο Ρόμπερτ Μενέντεζ αναφέροντας ότι η Ε.Ε. και τα Ηνωμένα Εθνη έχουν δημόσια καταδικάσει τις ενέργειες της Τουρκίας, επισημαίνει στον αντιπρόεδρο Μπάιντεν ότι «οι ΗΠΑ πρέπει να συνταχθούν με τη διεθνή κοινότητα καλώντας την Τουρκία να αποσυρθεί άμεσα από την διεθνώς αναγνωρισμένη ΑΟΖ της Κύπρου και να συμφωνήσει να εργαστεί για μία τουρκοκυπριακή θέση που θα επιδιώκει τη δημιουργία διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως συμφωνήθηκε στο Κοινό Ανακοινωθέν του Φεβρουαρίου».

Καταλήγοντας, η επιστολή του γερουσιαστή Μενέντεζ υπενθυμίζει στον αντιπρόεδρο Μπάιντεν τη δέσμευσή του να υποστηρίξει τους Ελληνοκύπριους και του Τουρκοκύπριους στις προσπάθειες τους να επιτύχουν αυτό το στόχο και εκφράζει την πεποίθηση ότι θα μεταφέρει το μήνυμα αυτό στον Ταγίπ Ερντογάν, ώστε να μπορέσουν οι δύο πλευρές να επανεμπλακούν σε έντιμες και παραγωγικές διαπραγματεύσεις.

Αργά το απόγευμα σήμερα αναμένεται να λάβει χώρα τηλεφωνική επικοινωνία του αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν με τον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη.

ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΙΔΗΣΗ!!!!ΕΝΟΠΛΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ!!!!

Ένοπλη σύγκρουση με την Ελλάδα δημιουργεί η Τουρκία με την απόφασή της να εγκαταστήσει εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτιοανατολικά του Καστελόριζου μόνιμης εξέδρας αντλήσεως πετρελαίου.

Όπως ανακοίνωσε ήμερα ο Τούρκος υπουργός ενέργειας Taner Yıldız, η Τουρκία στήνει εξέδρα περίπου 170 μίλια νότια-νοτιοδυτικά της Αττάλειας σε περιοχή βέβαια που είναι εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας την οποία φυσικά δεν αναγνωρίζει η Τουρκία!

 

Είναι περίπου κοντά στην περιοχή όπου σημειώθηκε το επεισόδιο με το νορβηγικό ερευνητικό πλοίο "Μάλεμε Όστερμπολντ" το Νοέμβριο του 1998 που έφερε στα πρόθυρα "θερμού" επεισοδίου τις δύο χώρες, προχωρώντας σε έρευνες νοτιοανατολικά της Τουρκίας.

Στην προκείμενη περίπτωση η κατάσταση είναι πολύ πιο σοβαρή: Δεν μιλάμε για απλές έρευνες αλλά για εγκατάσταση μόνιμης εξέδρας αντλήσεως πετρελαίου, θεωρητικά μπορούμε να πούμε για Casus Belli.

 

O εφημερίδες του τουρκικού τύπου, (Milliyet,Yeni Şafak) ασχολούνται σήμερα εκτενώς με την συνεργασία της αμερικανικής εταιρείας Shell με την Τουρκία, που προχωρεί στην μόνιμη εγκατάσταση πλατφόρμας άντλησης πετρελαίου, την οποία μάλιστα έχει ονομάσει χαρακτηριστικά, «Εθνική Πλατφόρμα», (Milli platforme), ανοιχτά του λιμένα της Αττάλειας, στα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου, όπου ακόμα δεν έχει καθοριστεί (με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης η ελληνική ΑΟΖ). 

Η ανακοίνωση για την εγκατάσταση της τουρκικής πλατφόρμας στην περιοχή, έγινε από το τουρκικό υπουργείο Ενέργειας, και ταυτόχρονα το τουρκικό ερευνητικό πλοίο, Barbaros συνεχίζει ανενόχλητο τις βόλτες-έρευνες του για την ανεύρεση ενεργειακών κοιτασμάτων σε κυπριακές αλλά και σε αμφισβητούμενες περιοχές  στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο. 

 

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Taner Yıldız, η πλατφόρμα αναμένεται να εγκατασταθεί εντός του έτους καθώς οι έρευνες προχωρούν και εντοπίζονται τα ενεργειακά κοιτάσματα που θα καθορίσουν και το ακριβές στίγμα της εγκατάστασης της εν λόγω πλατφόρμας άντλησης πετρελαίου στην ανατολική Μεσόγειο.

  

Φυσικά όλα αυτά δεν είναι τυχαία. Αφού οι Αμερικανοί προωθούν την "λύση" Ανάν εκ νέου για να καταλύσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, και να περάσουν αγωγό που θα διοχετεύει φυσικό αέριο από τα ισραηλινά και κυπριακά κοιτάσματα μέσα από την Τουρκία.

 

Την Κύπρο θα επισκεφθεί και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, για να ασκήσει και νέα πίεση προς την ελληνοκυπριακή πλευρά περί επίσπευσης αποδοχής της "λύσης". Ο Μπάιντεν στο μεταξύ έχει αποκτήσει και την φήμη ανθρώπου που ακολουθεί οικογενειακή ατζέντα. 

  

Μόλις χθες πρώτο το defencenet σας γνωστοποίησε ότι ο δεύτερος γιος του Χάντερ Μπάιντεν ανέλαβε νομικός διευθυντής της μεγαλύτερης ουκρανικής εταιρείας φυσικού αερίου (όλως τυχαίως δηλαδή).

 

Έτσι και επίσημα  τα αμερικανικά συμφέροντα έβαλαν πόδι στην αγορά υδρογονανθράκων της Ουκρανίας, με τον Χάντερ Μπάϊντεν (γιό του αντιπροέδρου των ΗΠΑ) να αναλαμβάνει διευθυντής σε Ουκρανική πετρελαϊκή εταιρεία offshore με έδρα την Κύπρο.

 

Πρόκειται για την Burisma Holdings τη μεγαλύτερη ιδιωτική παραγωγός φυσικού αερίου της Ουκρανίας. Ο Ρ. Χάντερ Μπάϊντεν θα είναι υπεύθυνος της νομικής μονάδος υποστήριξης της εταιρείας  και θα παρέχει συμβουλές και στήριξη για την Εταιρεία  στους  διεθνείς οργανισμούς.

  

"Προσωπικές" προεκτάσεις διακρίνει στην επίσκεψη Μπάϊντεν, αλλά και το αμερικανικό ενδιαφέρον ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, Άντρος Κυπριανού, μιλώντας στην εκπομπή "Πρωτοσέλιδο" στο Σίγμα.

 

Υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ δεν αγάπησαν την Κύπρο έτσι ξαφνικά αλλά είπε, έχουν συμφέροντα στην Κύπρο που ακούνε στο όνομα «ενεργειακός πλούτος».

 

Ό κ. Κυπριανού, αναφέρθηκε σε πληροφορίες ότι κατά την άφιξη του ο κ. Μπάιντεν θα συζητήσει το θέμα Ουκρανίας και προειδοποίησε ότι δεν πρέπει να ακολουθήσουμε τις ακραίες πολιτικές πρακτικές των ΗΠΑ σε σχέση με το ουκρανικό, καθώς όπως είπε θα προκαλούσε προβλήματα στις σχέσεις της Κύπρου με τη Ρωσία.

Ο κ. Κυπριανού αποκάλυψε, επικαλούμενος πληροφορίες που είναι αναρτημένες στο διαδίκτυο,  ότι ο γιος του κ. Μπάιντεν έχει συμφέροντα στην Κύπρο, καθώς όπως είπε είναι μέλος υπεράκτιας εταιρείας της Ουκρανίας που δραστηριοποιείται στην Λεμεσό με το όνομα Bourisma.

 

«Δεν είμαστε ενάντια στην ύπαρξη διεθνούς ενδιαφέροντος αλλά τον πρώτο λόγο πρέπει να έχουν τα ΗΕ και δεν πρέπει να υπάρχει μονομερές ενδιαφέρον».

Πρώτο το defencenet είχε αναφέρει και το τουρκικό ΦΕΚ τον Φεβρουάριο του 2012 που ανέφερε την έναρξη των ερευνών επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, οι οποίες έρευνες ξεκίνησαν το Δεκέμβριο του 2012.

 

Μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει υπάρξει καμία κίνηση, δήλωση ή ενέργεια από την ελληνική κυβέρνηση.

 

Κοιτάσματα για 200 χρόνια γύρω από την Κρήτη??????

Στο 50% οι πιθανότητες να εντοπιστούν υδρογονάνθρακες, σύμφωνα με τα γεωλογικά δεδομένα της περιοχής

Γράφει ο Θανάσης Αργυράκης

Τουλάχιστον 50% πιθανότητες να βρεθούν σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου νοτίως, ανατολικά και δυτικά της Κρήτης, υπάρχουν, σύμφωνα με εκτιμήσεις Ελλήνων και ξένων ειδικών σε θέματα ενέργειας και επιστημονικών κέντρων στις ΗΠΑ και τη Γαλλία, επισημάνθηκε σε ημερίδα με θέμα «Η ενεργειακή και στρατηγική ΑΟΖ στην Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο – Νομικές και Γεωπολιτικές Θεωρήσεις».

Ειδικότερα, ο κ. Ηλίας Κονοφάγος, ειδικός σε θέματα ενέργειας και εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Elow (Energy & Environmetal Operations), τόνισε ότι «η πιθανότητα να μη βρούμε τίποτα είναι λίγο πάνω από 2%», ενώ επεσήμανε ότι «αυτό το είπαμε και στον πρωθυπουργό». Εξήγησε, επίσης, ότι «σε ποσοστό 50% υπάρχει πιθανότητα να βρεθούν κοιτάσματα που θα αντιστοιχούν στις ανάγκες της Ελλάδας για πάνω από 200 χρόνια».

Οφέλη

Γι αυτόν τον λόγο, υπογράμμισε, «πρέπει να αρχίσουμε τις έρευνες και μάλιστα γρήγορα», ενώ παρατήρησε ότι «η Ελλάδα είναι η Τρίτη πιο ανεξερεύνητη ενεργειακά χώρα του κόσμου, μετά το Μαρόκο και τη Νότιο Αφρική». Πρόσθεσε ακόμα, ότι «και εμείς και η Ντόιτσε Μπανκ υπολογίσαμε ότι στα επόμενα 30-40 χρόνια τα κοιτάσματα που θα βρεθούν θα μπορούσαν να δώσουν στο κράτος έσοδα ως 270 δις. ευρώ».

Ο κ. Κονοφάγος, παρέθεσε και ένα ιδιαιτέρως σοβαρό στοιχείο που γεννά μεγάλη αισιοδοξία ως προς τις σημαντικές πιθανότητες να βρεθούν μεγάλα κοιτάσματα.

Ειδικότερα, είπε ότι «στατιστικά, νοτίως, ανατολικά και δυτικά της Κρήτης πρέπει να υπάρχουν 1.000 λασποηφαίστεια, ενώ έχουν χαρτογραφηθεί περί τα 80».

Ως γνωστόν, τα ηφαίστεια λάσπης αποτελούν μία σαφή ένδειξη πιθανών κοιτασμάτων, όπου υπάρχουν. Έφερε δε, ως αντίστοιχο παράδειγμα της περίπτωση του τεράστιου αζερικού κοιτάσματος φυσικού αερίου, Σαχ Ντενίς, στην Κασπία Θάλασσα, κοντά στο οποίο είχαν καταγραφεί πολλά ηφαίστεια λάσπης.

Υπολογισμοί

Επίσης, ανέφερε αντίστοιχο παράδειγμα στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κύπρου, όπου η μεγάλη εταιρεία, Total, υπέγραψε συμβόλαιο σε «οικόπεδο» κοντά σε λασποηφαίστεια. Εκεί, υπολογίζεται ότι υπάρχει ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου – φυσικού αερίου στη ΝΑ Μεσόγειο και σε ένα χρόνο θα αρχίσουν γεωτρήσεις σε μεγάλο βάθος.

Όσον αφορά στην υπάρχουσα εμπειρία από τις γειτονικές μας περιοχές, είπε «Κύπρος και Ισραήλ έχουν ανακαλύψει πάνω από ένα τρισ. κυβικά μέτρα με γεωτρήσεις. Πιστοποιημένα. Δεν είναι στατιστικά αποθέματα. Στο «οικόπεδο Αφροδίτη» (σ.σ. Κύπρος) είναι σε εξέλιξη η μελέτη για την ανάπτυξή του και το Ταμάρ (σ.σ. Ισραήλ, 1.650 μέτρα βάθος) παράγει ήδη και τροφοδοτεί όλη την ενέργεια του Ισραήλ.

Το Ταμάρ ανακαλύφθηκε το 2009, η παραγωγή άρχισε το 2013 και χρειάστηκαν 4 δις. σε επενδύσεις. Πρόκειται για πρωτοφανείς ταχύτητες. Είναι επίτευγμα εις βάρος της γραφειοκρατίας. Ιδιαίτερη σημασία έδωσε, τέλος, στην ονομαζόμενη «Λεκάνη του Ηροδότου» (νοτιο-ανατολικά της Κρήτης). «Θεωρείται», είπε, «από τις πιο παχιές και ζουμερές πετρελαϊκά στον κόσμο, με βάση τις εκτιμήσεις του αμερικανικού και γαλλικού ινστιτούτου ενέργειας».

Μοντέλο Αιγαίου στην Ανατολική Μεσόγειο εφαρμόζει η Τουρκία

Στο επίκεντρο του ελληνοτουρκικού ενδιαφέροντος, ξαναέφεραν την Ανατολική Μεσόγειο οι ανακατατάξεις στις σχέσεις Τουρκίας – Ισραήλ και κυρίως η ανακάλυψη μεγάλων ενεργειακών κοιτασμάτων νοτίως της Κύπρου, υπογραμμίζει ο κ. Άγγελος Συρίγος, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Αφού τονίζει ότι «οι τυχοδιωκτικές αναζητήσεις της Τουρκίας δυναμιτίζουν την σταθερότητα όλης της Ανατολικής Μεσογείου», παρατηρεί ότι «επιχειρεί να εφαρμόσει στην Αν. Μεσόγειο το μοντέλο του Αιγαίου που έχει μετατραπεί σε μία θάλασσα ξεχασμένη από τις εξελίξεις του διεθνούς δικαίου, όπου τα πράγματα παραμένουν παγωμένα από το 1974».

Ως εκ τούτου, εξηγεί, «το μείζον για την Ελλάδα είναι να αποφύγει την επανάληψη του μοντέλου του Αιγαίου και στην Ανατολική Μεσόγειο για να αναστείλει την άσκηση των νόμιμων δικαιωμάτων της. Η στασιμότητα όλων αυτών των ετών έχει οδηγήσει σε απώλεια κρίσιμων πόρων για την ελληνική οικονομία, κάτι που έχει καταστεί προφανές με την οικονομική κρίση».

Ως γνωστόν, παρατηρεί, «η διαρκής αμφισβήτηση του νομικού καθεστώτος στο Αιγαίο έχει οδηγήσει σε χρόνια αποχή της ελληνικής πλευράς από την άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων επί της υφαλοκρηπίδας. Παράλληλα η Ελλάδα είναι η μοναδική από ένα σύνολο 149 χωρών που έχουν δυνατότητα να αυξήσουν τα χωρικά τους ύδατα στα 12 μίλια, αλλά εξακολουθεί να διατηρεί τα 6 μίλια. Τέλος, έχει καταστήσει πιο νομιμοφανή την εντύπωση που καλλιεργεί συστηματικά η Τουρκία περί του Αιγαίου, ωσάν μίας γκρίζας περιοχής, με αδιευκρίνιστα σημεία δικαιοδοσίας, αμφισβήτησης και προβλήματα».

Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ

Στη ΝΑ Μεσόγειο, «Ελλάδα και Κύπρος πρέπει να εκμεταλλευθούν πλήρως τα ενεργειακά αποθέματα που πιθανόν βρίσκονται στις θαλάσσιες περιοχές τους. Παραλλήλως θα πρέπει να δημιουργηθεί ενεργειακός διάδρομος Κύπρου – Ελλάδας. Μέσω αυτού, θα μεταφερθούν οι υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου στις διεθνείς αγορές και κυρίως στην Ευρώπη».

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, τονίζει ο κ. Συρίγος, «πρέπει να προωθηθεί με περίσκεψη η στρατηγική συμμαχία Ελλάδας – Κύπρου με το Ισραήλ». Ωστόσο, προειδοποιεί: «Το Ισραήλ δεν επιθυμεί να έχει κακές σχέσεις με την Τουρκία. Κάποια στιγμή οι σχέσεις των δύο χωρών θα αποκατασταθούν, χωρίς, όμως, να αποκτήσουν το στρατηγικό χαρακτήρα που είχαν προ του 2009. Η Ελληνική πλευρά δεν πρέπει να δει τις σχέσεις με το Ισραήλ ως ανταγωνιστικές με την Τουρκία και δεν πρέπει να δεχθεί (ή να αφεθεί) να χρησιμοποιηθεί από τις Ισραηλινή πλευρά ως μοχλός πιέσεως προς την Τουρκία για αποκατάσταση των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων. Θεωρητικώς, στο μέλλον η στενή συνεργασία με το Ισραήλ μπορεί να συνιστά πρόκληση συμμετοχής της Τουρκίας σε τριμερή περιφερειακή συμμαχία άμεσα συνδεδεμένη με την αμερικανική πολιτική στην περιοχή.

Τριπλή πρόκληση από την Άγκυρα

Η Τουρκία εδώ και χρόνια προωθεί συστηματικά τα σχέδιά της. Ειδικότερα, οι τρεις πρώτες φάσεις που ακολούθησε ήταν οι εξής:

1. «Οριοθέτησε» με τον εαυτό της(!) τη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Κύπρο και τα τουρκικά παράλια (21 Σεπτεμβρίου 2011). Τότε, υπεγράφη μία δήθεν «συμφωνία» μεταξύ της Τουρκίας και του κατεχόμενου από αυτήν τμήματος της Κύπρου. Η συμφωνία «οριοθετούσε» τη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Τουρκία και την Κύπρο…

2. «Εκχώρησε» δια του ψευδοκράτους στην ΤΡΑΟ (κρατική τουρκική εταιρεία πετρελαιοδειδών) τις περιοχές ανατολικώς και νοτίως του νησιού (22 Σεπτεμβρίου 2011)

3. Λίγο πριν τις ελληνικές εκλογές, το 2012, διεκδίκησε δια της εκχωρήσεως στην ΤΡΑΟ όλη την περιοχή ανάμεσα στην Κύπρο, την Ρόδο, στην Κάρπαθο και την Κρήτη (27 Απριλίου 2012)

Οι εκχωρήσεις, σημειώνει ο κ. Συρίγος, βασίζονταν σε αποφάσεις που είχαν ληφθεί την 16η Μαρτίου 2012 από το τουρκικό υπουργικό Συμβούλιο. Είναι προφανές ότι η χρονική στιγμή της δημοσιεύσεως ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τις ελληνικές πολιτικές εκλογές του Μαΐου 2012, που απείχαν μόνον δέκα ημέρες. Θα ήταν λάθος, όμως, να θεωρηθεί ότι οι εκχωρήσεις ήταν μία αποσπασματική κίνηση της Τουρκίας που θέλησε να καταγράψει απλώς τις διεκδικήσεις της στην περιοχή εν όψει νέας ελληνικής κυβέρνησης. Ήταν μία απόφαση που ναι μεν εκδηλώθηκε με αφορμή τις ελληνικές εκλογές, εντάσσεται, όμως, σε ένα ευρύτερο πλαίσιο παρεμβάσεως της Τουρκίας σε όλη τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου. Για την ακρίβεια, οι εκχωρήσεις του Απριλίου 2012 αποτελούσαν την Τρίτη φάση διεκδικήσεως του μέγιστου τμήματος της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου από την Τουρκία.

Την 27η Απριλίου 2012, λοιπόν, δημοσιεύθηκαν στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αρ. 28.276) εκχωρήσεις θαλάσσιων περιοχών νοτίως της Ρόδου και του Καστελλόριζου και δυτικώς της Κύπρου στην ΤΡΑΟ (οι συγκεκριμένες ενέργειες υφαρπαγής ελληνικών και κυπριακών θαλασσίων περιοχών αποτελούσαν αιτία πολέμου αλλά τόσο η κυπριακή όσο και η ελληνική κυβέρνηση μέχρι και σήμερα δεν έχουν τοποθετηθεί επαρκώς). Ανάλογες εκχωρήσεις για την περιοχή του Αιγαίου στην ίδια εταιρεία, το 1973 – 74, σηματοδότησαν την αφετηρία του προβλήματος της οριοθετήσεως της υφαλοκρηπίδας. «Ουσιαστικά», τονίζει ο κ. Συρίγος, «η Τουρκία με τις εκχωρήσεις του 2012:

- Απέκοψε τη Ρόδο και την Κάρπαθο από το μέγιστο τμήμα της υφαλοκρηπίδας που βρίσκεται ανατολικώς των δύο αυτών νησιών

- Περιόρισε το Καστελλόριζο μόνο στα χωρικά του ύδατα, διεκδικώντας όλη την περιοχή από την Ρόδο έως την Κύπρο

- Εισήλθε εντός της Κυπριακής ΑΟΖ διεκδικώντας τμήματά της που βρίσκονται δυτικά του νησιού».

Να σημειωθεί ότι στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία δεν περιορίζεται στις διεκδικήσεις θαλάσσιων περιοχών από την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά επιχειρεί να ανατρέψει το σύνολο των συμφωνιών οριοθετήσεως στις οποίες προχώρησε η Κύπρος με τις γειτονικές της χώρες, όπως με την Αίγυπτο (καθορισμός ΑΟΖ, 2003).

Η γειτονική χώρα, εξάλλου, αμφισβητεί τα σύνορά της εκτός της Κύπρου και με κράτη όπως το Ισραήλ, το Λίβανο και τη Λιβύη

Το μεγάλο διπλό λάθος της Άγκυρας – Η μεγάλη διπλή ευκαιρία του Ελληνισμού ΤΩΡΑ!

ΜΕΓΑΛΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΚΙΝΗΣΗ-ΜΑΤ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΑΟΖ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΩΝ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΨΕΥΔΟΚΡΑΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΟΗΕ!

Σε μοιραία γκάφα μπορούμε να μετατρέψουμε την προκλητική κατάθεση Συντεταγμένων Υφαλοκρηπίδας Τουρκίας – Ψευδοκράτους στον ΟΗΕ, οριοθετώντας ΤΩΡΑ, άμεσα και επίσημα την ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου!

Διότι στην πρώτη περίπτωση η κίνηση της Τουρκίας είναι ΑΚΥΡΗ, καθώς δεν αναγνωρίζεται
Διεθνώς το Ψευδοκράτος, αφετέρου διότι το Ψευδοκράτος είναι εξαρτώμενο από την Άγκυρα και «παραχώρησε» παράνομα μεγάλο μέρος της νόμιμης Υφαλοκρηπίδας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Τουρκία!Δεν τηρήθηκε καν η αρχή της μέσης γραμμής, αλλά η «αρχή» της …λεοντείου γραμμής… υπέρ της Άγκυρας!

Η δεύτερη περίπτωση, αυτή της κίνηση-ματ που προτείνουμε, είναι ΝΟΜΙΜΗ, ανάμεσα σε δύο Διεθνώς Αναγνωρισμένα Κράτη, Ελλάδα – Κύπρο, μέλη μάλιστα και τα δύο της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Η κίνηση αυτή βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο και τη σύγχρονη, διεθνή πρακτική της ΑΟΖ που υπερκαλύπτει την αναχρονιστική υφαλοκρηπίδα και αφορά την εκμετάλλευση όχι μόνο του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου κάτω από τον βυθό, αλλά και τη θάλασσα άνω του βυθού, όπως π.χ. την αλιεία-αλιεύματα και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος!

Η κίνηση της Τουρκίας να καταθέσει Συντεταγμένες της Υφαλοκρηπίδας της με το …Ψευδοκράτος στον ΟΗΕ στις 10 Απριλίου 2014 φέτος, βασιζόμενη στην παράνομη συμφωνία Τουρκίας – Ψευδοκράτους που κυρώθηκε με τον Τουρκικό Νόμο 6344, της 29ης Ιουνίου 2012, προσφέρει τώρα μια μοναδική, ιστορική ευκαιρία να γίνει αστραπιαία η Συμφωνία Οριοθέτησης της ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου και να κατατεθεί επίσημα και έγκυρα στον ΟΗΕ, εξασφαλίζοντας κάθε εθνικό συμφέρον, συμπεριλαμβανομένου της ΑΟΖ του στρατηγικού νησιώτικου συμπλέγματος Ρω – Μεγίστης – Στρογγύλης!

Είναι η μεγάλη ευκαιρία της Διπλωματίας μας, που χρησιμοποιεί τη βιαστική ενέργεια των Τούρκων και τη μετατρέπει σε μπούμεργανκγ εναντίον τους! Έτσι:

1. Εξασφαλίζει τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα
2. Ενώνει τις ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου που είναι εφαπτόμενες
3. Ενοποιεί τον ιστορικό θαλάσσιο χώρο του Ελληνισμού
4. Εξασφαλίζει την ΑΟΖ Ρω-Μεγίστης-Στρογγύλης (νησιά που κατοικούνται παρουσιάζουν οικονομική ζωή και δραστηριότητα)
5. Εξασφαλίζει μεγάλα αλιευτικά αποθέματα και υδάτινους όγκους αποκλειστικής εκμετάλλευσης
6. Εξασφαλίζει την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τρίτους παράγοντες, εξασφαλίζοντας την ποιότητα ζωής και τον τουρισμό
7. Εξασφαλίζει την Αποκλειστική Εκμετάλλευση Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου στον τεράστιο υποθαλάσσιο ενεργειακό χώρο που δημιουργείται, προς όφελος των πολιτών και του Ελληνισμού
8. Εγγράφει ως «Ευρωπαϊκή ΑΟΖ» την ΑΟΖ Ελλάδας – Κύπρου, το Φυσικό Αέριο της οποίας θεωρείται ενεργειακά ζωτικό για την συνέχιση Ανάπτυξης της Ευρώπης!
9. Προσανατολίζει την Ευρώπη σε κατασκευή Υποθαλάσσιου Αγωγού Φυσικού Αερίου στη διαδρομή Κύπρο – Κρήτη – Ιόνιο – Ιταλία, κάτι το οποίο πρέπει να είναι στρατηγικός, οικονομικός και γεωπολιτικός στόχος του Ελληνισμού, τη στιγμή που Ισραήλ και Τουρκία θέλουν να κατασκευάσουν τον Αγωγό μέσω Ψευδοκράτους – Τουρκίας, μετά την «ενοποίηση» της Κύπρου, δηλαδή την διοίκησή της από τους Τούρκους και στον ελεύθερο σήμερα Νότο!

Μια τέτοια κοινή Ελλαδο-Κυπριακή απάντηση, πρέπει να γίνει άμεσα, πριν την οποιαδήποτε εξέλιξη στο Κυπριακό και την επιβολή του Σχεδίου Αννάν 2, δηλαδή του «πολιτικού Αττίλα», που δεν πρέπει να περάσει ποτέ και σε κανένα Δημοψήφισμα – αυτοκτονία!

Τέλος, μια τέτοια κίνηση-απάντηση από μέρους μας στον ΟΗΕ, θα αναγκάσει την Τουρκία να καταθέσει τις δικές της Συντεταγμένες σχετικά με την ΑΟΖ της με την Ελλάδα και να ανοίξει τα χαρτιά της, ιδίως στην περιοχή της Μεγίστης… όπου σε κάθε περίπτωση θα είναι χαμένη… Γιατί; Επειδή η Τουρκία έκανε και δεύτερο λάθος! ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ ΣΤΟ ΨΕΥΔΟΚΡΑΤΟΣ, ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕ ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ ΣΕ ΝΗΣΙ της Ανατολικής Μεσογείου! Εκεί όπου βρίσκεται και η ΜΕΓΙΣΤΗ! Το Καστελόριζο! Και άρα του αναγνωρίζει ντε φάκτο ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ και συνεπώς ΑΟΖ!

Όσα πολεμικά ή ερευνητικά σκάφη και εάν στείλει έπειτα στην ΑΟΖ μας (Μεγίστης) τόσες Νόμιμες Διαμαρτυρίες θα συναντά στον ΟΗΕ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ και θα μπει σε μια δίνη που θα την καταπίνει ολοένα, καθώς θα έχει να κάνει με το Διεθνές Δίκαιο και την Ευρωπαϊκή Ένωση… Ενώ εάν παίξουμε έξυπνα, μπορούμε να γυρίσουμε στο πλευρό μας πάλι το Ισραήλ…

Η Τουρκία βάζει θηλιά στο λαιμό της με αυτό που έκανε!
Θα την τραβήξουμε όμως άραγε;

ΥΠΟΓΕΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ... Έτσι θα βάλουν χέρι οι δανειστές στα ελληνικά κοιτάσματα

-Δέσμια των Μνημονίων και του αγγλικού Δικαίου η Ελλάδα -Πώς ο Γ. Παπανδρέου «υποθήκευσε» ακόμα και τον ορυκτό μας πλούτο

Πετρέλαια υπάρχουν, λοιπόν! Αυτό επιβεβαιώθηκε και από πιο επίσημα χείλη. Ανοιχτά της Κρήτης,
στο Ιόνιο, το Αιγαίο και την Ήπειρο υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις σχετικά με την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Η εξέλιξη είναι ασφαλώς θετική. Βέβαια, μαζί με την ικανοποίηση καλλιεργήθηκε και η κριτική για την «αδράνεια» του παρελθόντος, όταν ακόμα και ο πρώην πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου χλεύαζε την ύπαρξη υδρογονανθράκων.

Υδρογονάνθρακες λοιπόν στην Ελλάδα και αυτό είναι αλήθεια. Το θέμα είναι σε ποια ποσότητα υπάρχουν… Γιατί υδρογονάνθρακες σε κάποια μορφή και σε κάποιες ποσότητες υπάρχουν σε πολλές περιοχές της υφηλίου. Αλλά για να μετατραπεί το «πετρέλαιο υπάρχει» σε «χρήματα υπάρχουν», πρέπει να μεσολαβήσουν προϋποθέσεις, ενέργειες, επενδύσεις και χρόνος.

Τα δεδομένα για τους υδρογονάνθρακες σε Ιόνιο και νότια της Κρήτης που έχει συγκεντρώσει η νορβηγική εταιρία PGS βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης που πραγματοποίησε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς με την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

Μετά το τέλος της σύσκεψης, ο Αντώνης Σαμαράς έκανε λόγο για ισχυρές ενδείξεις σχετικά με την ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε Δυτική Ελλάδα, Ήπειρο και Ιόνιο.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε έσοδα ύψους έως και 150 δισ. ευρώ σε βάθος 25-30 ετών από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Οι έρευνες ολοκληρώθηκαν πέρυσι από τη νορβηγική εταιρία PGS και αυτή την περίοδο είναι σε εξέλιξη η ερμηνεία των δεδομένων που προκύπτουν από αυτές, ωστόσο υπάρχουν εκτιμήσεις για ενθαρρυντικές ενδείξεις αναφορικά με την ύπαρξη υδρογονανθράκων.
Μέσα στο 2014 θα προκηρυχθεί και ο διαγωνισμός για παραχώρηση 10- 15 περιοχών για έρευνες.

Τα «γεράκια» παραμονεύουν

Η ύπαρξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε ελληνικό έδαφος θα καταστήσει τη χώρα μας σημαντικό ενεργειακό κόμβο, που θα μπορεί να καλύψει χωρίς εξαρτήσεις από τρίτες χώρες τις αυξανόμενες ανάγκες των χωρών της Ευρώπης σε ενέργεια.

Το θέμα είναι πώς η Ελλάδα θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματα αυτά. Στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα μας είναι δεδομένο πως δεν μπορεί ούτε τα βασικά να κάνει για τις εξορύξεις.
Τα ευρωπαϊκά και τα αμερικάνικα «γεράκια» όμως το γνωρίζουν καλά αυτό και σχεδιάζουν να «αρπάξουν» όσο το δυνατόν περισσότερα από την Ελλάδα.

Ήδη έχει ξεκινήσει ένας υπόγειος πόλεμος μεταξύ ενδιαφερόμενων εταιρειών και κυβερνήσεων χωρών που μάχονται για τα ελληνικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Εταιρείες κολοσσοί έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον και βλέπουν τεράστιες ευκαιρίες στη χώρα μας.

Ωστόσο, το θέμα δεν είναι καθόλου απλό. Τα κοιτάσματα ναι μεν βρίσκονται στο ελληνικό έδαφος και αποτελούν ελληνική περιουσία, εντούτοις η Ελλάδα είναι δέσμια των δανειστών.
Τι εννοούμε;

Η Ελλάδα και συγκεκριμένα η κυβέρνηση Παπανδρέου - που τόνιζε πως δεν υπάρχουν υδρογονάνθρακες –έχει υπογράψει τα Μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις σε αγγλικό δίκαιο. Αυτό σημαίνει πως οι δανειστές θα έχουν λόγο σε οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο της χώρας μας. Άρα εκείνοι θα είναι αυτοί που θα αποφασίσουν για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων, μιας και η Ελλάδα είναι «δεμένη» με Μνημόνια.

Επομένως, τα όποια έσοδα προσδοκά η ελληνική κυβέρνηση θα κατευθυνθούν προς τους δανειστές για την αποπληρωμή χρεών και αν περισσέψει κανένα «ψυχουλάκι» θα φάει και ο λαός.

Η γεωπολιτική της ενέργειας στη μεσογειακή περιοχή

Δρ. Ιωάννης Παρίσης

Υποστράτηγος ε.α, Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης

 Η κυριαρχία επί της Μεσογείου υπήρξε ανέκαθεν ο στόχος των κρατών που βρίσκονται στη μεσογειακή λεκάνη αλλά και των μεγάλων ναυτικών δυνάμεων, και πεδίο σύγκρουσης μεγάλων συμφερόντων. Στη μεταψυχροπολεμική εποχή, το ενδιαφέρον εστιάζεται στα πιθανά σημεία ανάφλεξης, κυρίως στην ανατολική Μεσόγειο, ενώ η παραγωγή και μεταφορά των ενεργειακών πόρων αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει καταλυτικά το μεσογειακό περιβάλλον.

Η στρατηγική αξία της Μεσογείου και της ευρύτερης περιοχής που την περιβάλλει εξακολουθεί να υφίσταται σήμερα σε πολύ υψηλό βαθμό, γεγονός που αποδεικνύεται από το έντονο ενδιαφέρον των Μεγάλων Δυνάμεων, του ΝΑΤΟ, και της ΕΕ και την παρουσία τους, κυρίως με αεροναυτικές δυνάμεις και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη μεσογειακή λεκάνη.

Η κατοχή, ο έλεγχος και η δυνατότητα εκμετάλλευσης ενεργειακών πρώτων υλών αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα στις διακρατικές σχέσεις και μπορεί να αποτελέσει μέσο άσκησης εξωτερικής πολιτικής. Ως παράγων ισχύος, οι ενεργειακές πρώτες ύλες συμβάλλουν στην απόκτηση πλούτου και πολιτικής ισχύος, ενώ επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα και την απόκτηση στρατιωτικής ισχύος. Για το λόγο αυτό αναφέρονται και ως  στρατηγικές πρώτες ύλες υπό την έννοια ότι η κατοχή τους, παρέχει κύρια πλεονεκτήματα στην οικονομία και την αυτονομία της βιομηχανικής παραγωγής, ενώ αντίθετα η έλλειψή τους μπορεί να επιφέρει σημαντικό πλήγμα ή να εξαναγκάσει σε αναζήτηση και προμήθειά τους από άλλες περιοχές.

Παρατηρούμε ότι στο επίκεντρο των διεθνών αναφλέξεων υπάρχουν διενέξεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με την ενέργεια, φέρνοντας στο προσκήνιο το πρόβλημα της ασφάλειας σε ότι αφορά την ενέργεια. Η ενεργειακή ασφάλεια συνειδητοποιήθηκε κυρίως μετά τον αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1973 και εκφράζεται με τρεις τρόπους: (α)εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων ώστε οποιαδήποτε απροσδόκητη εξέλιξη να μη προκαλεί αναταράξεις στις προηγμένες βιομηχανικές χώρες και κοινωνίες, (β)ανακάλυψη και αξιοποίηση νέων κοιτασμάτων, και (γ) εξασφάλιση των υφιστάμενων πηγών ενέργειας αλλά και ανακάλυψη νέων.

Με βάση τα δεδομένα αυτά, ο όρος ενεργειακή ασφάλεια, συναρτάται στενά με την ανάγκη θωράκισης της οικονομίας από τις επιπτώσεις τις οποίες μπορεί να προκαλέσει μια αιφνίδια διακοπή του εφοδιασμού της με ενέργεια, καθώς επίσης και μια μεγάλη αύξηση των τιμών των ενεργειακών πόρων. Ωστόσο, ο πραγματικός κίνδυνος έγκειται στο γεγονός ότι οι πόλεμοι, η τρομοκρατία, τα ατυχήματα, οι φυσικές καταστροφές και σε αρκετές περιπτώσεις οι άστοχες πολιτικές αποφάσεις, μπορεί να δημιουργήσουν μεγάλα προβλήματα στον εφοδιασμό της ενέργειας και να εκτοξεύσουν τις τιμές στα ύψη (EU Energy Security and Solidarity Action Plan: 2nd Strategic Energy Review,Brussels, 13 November 2008).

Σημαντικό κεφάλαιο στο όλο πλαίσιο της επιδίωξης εξασφάλισης ενεργειακών πόρων αποτελεί η διαχείριση της ενέργειας, που έχει τόσο την εθνική της πτυχή όσο και την διεθνή της διάσταση. Οι περισσότερες από τις χώρες που διαθέτουν ενεργειακούς πόρους δεν έχουν τις τεχνολογικές δυνατότητες να πραγματοποιήσουν εργασίες εντοπισμού των κοιτασμάτων, γεωτρήσεων, άντλησης και μεταφοράς. Αυτό έχει ως συνέπεια την εκ των πραγμάτων εμπλοκή ξένων μεγάλων εταιριών, οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε πραγματικούς οικονομικούς γίγαντες με ασύλληπτα ύψη κερδών, και στην ουσία ρυθμίζουν το όλο σύστημα παραγωγής και διακίνησης του  πετρελαίου και του φυσικού αερίου παγκοσμίως. Οι μεγαλύτερες από αυτές έχουν τέτοια ισχύ ώστε να επηρεάζουν και τις σχέσεις των κρατών σε διεθνές ή περιφερειακό επίπεδο, συμβάλλοντας συχνά σε γεωπολιτικές μεταβολές.

Ίσως δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, από το γεγονός της εξάρτησης της Ευρώπης για την προμήθεια ενεργειακών πρώτων υλών από τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Αυτό έχει ως μια πρώτη συνέπεια τον κλονισμό των ευρωπαϊκών οικονομιών σε κάθε πετρελαϊκή κρίση. Παράλληλα, η προσπάθεια για εξασφάλιση στρατηγικών πρώτων υλών αποτελεί συχνά αιτία πολεμικών συγκρούσεων, αφού οι ισχυρότερες χώρες καταφεύγουν στη χρήση της στρατιωτικής τους ισχύος για τη διατήρηση της πρόσβασης σ’ αυτές.

Η κατάσταση ανασφάλειας που υφίσταται σε κάποιες περιοχές από τις οποίες διέρχονται αγωγοί, ή γενικότερα διακινείται η ενέργεια, δημιουργεί ανησυχίες στις κυβερνήσεις των ενδιαφερομένων χωρών. Έτσι, η ενεργειακή ασφάλεια αποκτά και την έννοια της φυσικής ασφάλειας, της εξασφάλισης δηλαδή των εγκαταστάσεων, των αγωγών και της μεταφοράς της ενέργειας από επιθέσεις και δολιοφθορές, με τη χρήση ακόμα και στρατιωτικής ισχύος.

 Η στρατιωτικοποίηση της ενεργειακής ασφάλειας στο μέλλον είναι ενδεχόμενο να περιλάβει: τη χρησιμοποίηση από τα κράτη του ελέγχου τους επί των ενεργειακών πόρων, ως όπλα πολιτικής πίεσης και επιρροής, τις απειλές που προέρχονται από την τρομοκρατία και την πειρατεία κατά της παραγωγής και μεταφοράς της ενέργειας, καθώς επίσης και την εσωτερική αστάθεια, εξεγέρσεις, και σύγκρουση στο εσωτερικό των κρατών που παράγουν και εξάγουν την ενέργεια (Global Trends 2025: ATransformed World, US National Intelligence Council, November 2008).

Όλα δείχνουν ότι στις δεκαετίες που ακολουθούν, θα είναι σε εξέλιξη ένας διαφορετικός πόλεμος. Ένας ενεργειακός πόλεμος που θα αναπτυχθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, με αντικείμενο τις κύριες μορφές ενέργειας και τις αγορές. Μεταξύ των αιτίων αυτού του πολέμου είναι, από τη μια οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες σε ενέργεια, ιδιαίτερα από ταχέως αναπτυσσόμενες χώρες, και από την άλλη η προϊούσα μείωση των αποθεμάτων πετρελαίου, σε συνδυασμό με την παγκόσμια αλλαγή του κλίματος. Το ερώτημα είναι ποιος θα κυριαρχήσει στον εφοδιασμό της ενέργειας παγκοσμίως στο δεύτερο ήμισυ  του 21ου αιώνα.

Θα μπορούσαμε να δούμε τον ενεργειακό πόλεμο, ως τις κορυφές ενός τριγώνου (ενέργεια – αγορές – στρατιωτική ισχύς).Όταν λειτουργεί η σχέση ενέργεια-αγορές (Α) ο πόλεμος μένει στο περιθώριο.

Στην περίπτωση αυτή η στρατιωτική ισχύς (απαραίτητη πάντοτε) χρησιμεύει για την προβολή ισχύος, την αποτροπή και τη διασφάλιση των ενεργειακών ροών. Όταν όμως η σχέση αυτή ανατραπεί, για διαφόρους λόγους, προκύπτουν καταστάσεις κρίσης και οι αγορές προβαίνουν στη χρήση τηςστρατιωτικής ισχύος (Β) για την απόκτηση της ενέργειας (Γ). Στην περίπτωση αυτή οδηγούμαστε σε καταστάσεις σύγκρουσης ή ακόμη και πολέμου. 

Πηγή: Ιωάν. Παρίσης, Παράγοντες Ισχύος στο Διεθνές Σύστημα, Εκδόσεις Ινφογνώμων, Δεκέμβριος 2011

Μέσα στο πλαίσιο αυτό προβάλλει το θέμα της ΑΟΖ που εκ των πραγμάτων δημιουργεί αντιπαραθέσεις, καθόσον συνδέεται με την ενεργειακή ασφάλεια και τα οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα των παρακτίων κρατών. Ειδικώς για την χώρα μας – όπως φυσικά και για την Κυπριακή Δημοκρατία – αποτελεί σημαντικό στρατηγικό πλεονέκτημα εξαιτίας της γεωγραφικής τους θέσης και διαμόρφωσης. Μια ματιά στον χάρτη αρκεί για να αντιληφθεί κανείς αυτή την πραγματικότητα. Η ΑΟΖ της Ελλάδας, χάρη στη νησιωτική της διαμόρφωση, είναι σχεδόν διπλάσια από την ΑΟΖ της εξαπλάσιας σε έκταση Τουρκίας, που είναι μόλις 2,5 φορές μεγαλύτερη από την ΑΟΖ της Κύπρου!

Η ανεύρεση σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στη θαλάσσια περιοχή νοτίως της νήσου Κύπρου, σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα κοιτάσματα του Ισραήλ, αναμένεται να μεταβάλει τα γεωπολιτικά δεδομένα στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Παράλληλα θα συμβάλλει στην οικονομική ανάκαμψη της Μεγαλονήσου. Λαμβανομένης μάλιστα υπόψη της ιδιαίτερα σημαντικής από στρατηγικής πλευράς θέσης της, μέσω της οποίας ελέγχονται εμπορικοί οδοί και άξονες γεωστρατηγικής επιρροής, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς την αύξηση της στρατηγικής της σημασίας και της σχετικής ισχύος της.

Είναι αυτονόητο ότι η Τουρκία «αισθάνεται» την στρατηγική «περικύκλωση» που υφίσταται, από την ύπαρξη των ελληνικών νήσων και της Κύπρου στην παράκτια περιοχή της. Μπορεί με την εισβολή και κατοχή του βορείου τμήματος της Κυπριακής Δημκρατίας να πέτυχε στρατηγική ασφάλεια στη νότια ακτή της, αυτό όμως δεν της παρέχει άλλα πλεονεκτήματα όπως αυτό της απόκτησης δικαιωμάτων οικονομικής εκμετάλλευσης των θαλασσίων περιοχών. Παρ’ όλα αυτά ανακοίνωσε ήδη την πραγματοποίηση έρευνας για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στην κατεχόμενη περιοχή αλλά και στη θάλασσα δυτικά της νήσου. Σύμφωνα με τον τουρκικό Τύπο, πρόκειται για το  αποτέλεσμα συμφωνίας της 2/11/11 μεταξύ του Υπουργού Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας, της Ανώνυμης Κοινοπραξίας Πετρελαιοειδών Τουρκίας (TRAO) και της «ΤΔΒΚ», για παροχή αδειών έρευνας, γεώτρησης και εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων, στην ξηρά και τον υποθαλάσσιο χώρο της Κύπρου. Φυσικά όλα αυτά προσκρούουν καταρχήν στα δεδομένα της ΕΕ, η οποία αποδέχεται ως μέλος της την Κυπριακή Δημοκρατία ως συνόλου, περιλαμβανομένου και του υπό κατοχή εδάφους. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τις αντιδράσεις.

Η Τουρκία προβάλει κατά τις τελευταίες δεκαετίες την απειλή χρήσης βίας, έναντι της Ελλάδας αλλά και της Κύπρου. Προφανώς με επιτυχία, αφού καταρχήν το «κέντρο» του Ελληνισμού έχει υποκύψει πλήρως, εμφανίζοντας μια ηττοπαθή πολιτική, για να μην προκαλέσει το «θηρίο». Βεβαίως, με μια τέτοια πολιτική δεν είναι σε θέση να υπερασπιστεί τον άλλο πόλο του Ελληνισμού, την Κύπρο. Δεν τολμάει να κάνει ακόμη και το αυτονόητο: να ορίσει της ΑΟΖ της. Τώρα μάλιστα που, η σύμπτωση-ταύτιση συμφερόντων (για να θυμηθούμε και τον Θουκυδίδη), Κύπρου και Ισραήλ αλλά και του αμερικανικού παράγοντα, θα επέτρεπαν μια τέτοια απόφαση.

 

Σε πλήρη εξέλιξη το «Μεγάλο Παιγνίδι» στην Ανατολική Μεσόγειο

Του Νίκου Μελέτη

Το νέο «μεγάλο παιγνίδι» έχει ξεκινήσει στην Ανατολική Μεσόγειο, με ανταγωνισμό πετρελαϊκών κολοσσών και των Μεγάλων Δυνάμεων για την επιλογή του τρόπου εξαγωγής των τεράστιων ποσοτήτων φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί προς το παρόν στις ΑΟΖ της Κύπρου, του Ισραήλ και του Λιβάνου.

Το επίσημο σύνθημα για την κούρσα που θα οδηγήσει στην διαμόρφωση του νέου ενεργειακού τοπίου σε ολόκληρη την περιοχή, έδωσε η απόφαση της ισραηλινής κυβέρνησης μετα από τρία χρόνια διαβουλεύσεων, για την έγκριση της εξαγωγής του 40% των εντοπισμένων σήμερα ποσοτήτων φυσικού αερίου, κρατώντας για εσωτερική κατανάλωση το 60% που υπολογίζεται σε 540 bcm(billion cubic meters) εξασφαλίζοντας έτσι ενεργειακή αυτάρκεια για 25 τουλάχιστον χρόνια και έσοδα 60 δις δολαρίων την επόμενη εικοσαετία.

Η εξίσωση του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου πλέον στο ένα κρίσιμο σκέλος της, της εξασφάλισης δηλαδή αναγκαίων ποσοτήτων για να υπάρξει εξαγωγή, έχει λυθεί σε σημαντικό βαθμό και έτσι αυτό που πλέον μένει να διαμορφωθεί είναι το πλαίσιο και ο τρόπος εξαγωγής του φυσικού αερίου.

Η τελική ή οι τελικές επιλογές του Ισραήλ θα γίνουν με βάση το οικονομικό συμφέρον και την βιωσιμότητα των προτεινόμενων λύσεων, συνυπολογίζοντας όμως και τα γεωστρατηγικά συμφέροντα του Ισραήλ και των άλλων χωρών παραγωγών ενεργείας.

Η Κυπριακή Δημοκρατία σε αυτό τον ιδιαίτερα πολυσύνθετο αγώνα έχει μπει αποφασιστικά καθώς ήδη έχει ξεκινήσει η δεύτερη και κρίσιμη επιβεβαιωτική φάση των γεωτρήσεων στο κοίτασμα Αφροδίτη , που είναι αναγκαία ώστε να δρομολογηθεί η τελική αξιολόγηση του κοιτάσματος και να καταστεί δυνατή η εμπορική εκμετάλλευση του αλλά και η επένδυση που είναι αναγκαία για την άντληση του και την διοχέτευση του στις ξένες αγορές.

Η Κυπριακή κυβέρνηση θέλοντας να στείλει μήνυμα και στις αγορές αλλά και στο Τελ Αβίβ την ιδία ημέρα που ανακοίνωνε η ισραηλινή κυβέρνηση την απόφαση της για αποδέσμευση φυσικού αερίου για εξαγωγή, δια του υπουργού Εξωτερικών Γιαννάκη Κασουλιδη δήλωσε ότι η Κύπρος είναι αποφασισμένη να προχωρήσει στην κατασκευή τερματικού σταθμού LNG στο Βασιλικό και ότι οι ποσότητες του κυπριακού φυσικού αερίου καθιστούν βιώσιμο το έργο. Ο κ. Κασουλιδης πάντως έσπευσε να προσθέσει ότι «πέραν του κυπριακού φυσικού αερίου, οτιδήποτε το επιπρόσθετο είναι απρόσδεκτο και οικονομικά ακόμη πιο συμφέρον...».

Θετικά αποτιμούν όμως την απόφαση του Ισραήλ και άλλοι παράγοντες όπως ο πρόεδρος της ΚΡΕΤΥΚ (της κυπριακής εταιρίας που θα διαχειρίζεται το φυσικό αέριο) Χαράλαμπος Έλληνας που επισήμανε όμως ότι θα πρέπει η Κύπρος να πείσει το Ισραήλ και τον Λίβανο να εξάγουν φυσικό αέριο τους μέσω του Βασιλικού ώστε πραγματικά η Κύπρος να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο.

Ένα ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Κύπρος όμως είναι και το θέμα ασφάλειας τόσο των υπεράκτιων εγκαταστάσεων όσο και των εγκαταστάσεων του τερματικού του LNG στο Βασιλικό. Οι απειλές δεν προέρχονται πια μόνο από τους «συνήθεις» εχθρούς, όπως είναι η Τουρκία, αλλά πλέον η ομαλή τροφοδοσία των αγορών της Δύσης η ακόμη και της Ανατολής είναι ευάλωτη σε επιθέσεις είτε από φανατικές ισλαμικές ομάδες είτε από εγκληματικές οργανώσεις, ενώ δεν πρέπει να υποβαθμίζονται και οι ασύμμετρες απειλές, όπως αυτές μέσω του κυβερνοχώρου.

Την περασμένη εβδομάδα σε συνέδριο που έγινε στην Κύπρο (2nd Natural Gas Conference) αρκετοί ομιλητές έθεσαν και το ζήτημα της ασφάλειας, επισημαίνοντας ότι θα πρέπει να υπάρχει αξιόπιστο πλέγμα ασφάλειας τόσο για τις εγκαταστάσεις στο Βασιλικό όσο και για τις πλωτές εγκαταστάσεις, κάτι που προϋποθέτει και πλωτά μέσα και ειδικευμένο και αξιόμαχο προσωπικό. Ειδικοί σε ζητήματα ασφάλειας μάλιστα έκαναν λόγο για την ανάγκη επιβολής ζωνών απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τις εγκαταστάσεις αλλά και σύστημα έγκαιρης αναγνώρισης κάθε σκάφους που θα πλησιάζει τις πλωτές εγκαταστάσεις.

Και αυτό είναι μια πρόκληση στην όποια δεν μπορεί να απαντήσει μονή της η Κύπρος, καθιστώντας αναγκαία και ζωτική την συνεργασία της τουλάχιστον με το Ισραήλ.

Η Κύπρος με το χρονοδιάγραμμα που έχει θύσει, το 2018 θα φθίνουν στο νησί για εσωτερική κατανάλωση οι πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου ενώ οι πρώτες εξαγωγές προβλέπονται στο τρίτο τρίμηνο του 2019.

Για την Λευκωσία πάντως παραμένει σοβαρό πρόβλημα ο παράγων Τουρκία, που με κάθε τρόπο πιέζει ώστε να διακοπεί το πρόγραμμα εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου εντός της Κυπριακής ΑΟΖ η σε διαφορετική περίπτωση να αποκτήσει και η ίδια ρόλο στην εξαγωγή του φυσικού αερίου ολόκληρης της περιοχής.

Αυτό το Σχέδιο εξυπηρετεί πλήρως τους αμερικανικούς σχεδιασμούς να κρατήσουν σε ελεγχόμενη τροχιά την Τουρκία ,να αποκαταστήσουν την σχέση Τελ Αβίβ –Άγκυρας και να δημιουργήσουν οικονομικό υπόβαθρο για την επίλυση του Κυπριακού. (Αν και οι Κύπριοι καλούνται μετα από σαράντα χρόνια κατοχή να πληρώσουν και με το φυσικό αέριο ,την υποτιθέμενη καλή θέληση της Τουρκίας για επίτευξη λύσης η οποία είναι προφανές ότι δεν ξεφεύγει και πολύ από την χαλαρή συνομοσπονδία).

Μετα τις επιθετικές ανακοινώσεις του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών το βλέμμα πλέον είναι στραμμένο στο ερευνητικό σκάφος BARBAROS HAYRETTİN PAŞA το οποίο σύμφωνα με την NAVTEX 259/13 έχει ολοκληρώσει από τις 11 Ιουνίου το επίσημο πρόγραμμα ερευνών στην Μαύρη Θάλασσα, οπότε απομένει στην Άγκυρα να αποφασίσει εάν θα υλοποιήσει τις απειλές της στέλνοντας το για έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στο Καστελόριζο και εντος της Κυπριακής ΑΟΖ, σε Οικόπεδα τα οποία ήδη έχει παραχωρήσει η κυπριακή κυβέρνηση για έρευνες σε ξένες εταιρίες.