Ο υποστράτηγος εν αποστρατεία, γεωπολιτικός αναλυτής και συγγραφέας Νίκος Καρατουλιώτης μιλάει αποκλειστικά στο «pentapostagma.gr» για όλες τις κρίσιμες εξελίξεις στο χώρο της Μεσογείου και τα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων που υπάρχουν εκεί και στο Αιγαίο, εξηγεί πως διαμορφώνονται οι συμμαχίες με τα υπάρχοντα δεδομένα και κυρίως, αν πρέπει να φοβόμαστε μια ενδεχόμενη σύγκρουση με τους Τούρκους στο άμεσο μέλλον.
Η συνέντευξη του κυρίου Καρακουλιώτη θα δημοσιευτεί σε 2 μέρη.
Α” Μέρος
- Κύριε Καρακουλιώτη, πως βλέπετε να διαμορφώνονται τα νέα δεδομένα στη γεωπολιτική σκακιέρα;
Μετά από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1990, άρχισε να δημιουργείται ένα νέο μοντέλο διαχείρισης του κόσμου. Από το δίπολο Σοβιετικής Ένωσης -Αμερικής, πήγαμε στο μονοπολικό κόσμο που η ηγεμονία ήταν καθαρά των Αμερικανών. Στη συνέχεια άρχισαν να μπαίνουν και άλλοι παίκτες στο παιχνίδι και πλέον τείνει να γίνει -χωρίς να αμφισβητείται βέβαια η πρωτοκαθεδρία της Αμερικής- πολυπολικό.
Μέσα σε αυτή λογική νέοι παίκτες μπήκανε στο παιχνίδι και διεκδικούν το δικό τους ζωτικό κομμάτι. Αυτό μας απασχολεί στην παρούσα φάση με όσα συμβαίνουν γύρω από τη Μεσόγειο. Ουσιαστικά έχει γίνει πολύ πιο ασταθής ο κόσμος από ό,τι όταν ήταν διπολικός. Αν χαράξουμε μια ευθεία από τα παράλια της Αφρικής μέχρι τις Φιλιππίνες, έχουμε ένα τόξο αστάθειας και γύρω από αυτό συμβαίνουν διάφορες αλλαγές και περιφερειακοί πόλεμοι. Κατά μήκος αυτού του τόξου, παρακολουθούμε την «αραβική άνοιξη» που έχει μεταβληθεί βέβαια στις μέρες μας σε «αραβικό χειμώνα», με όλες αυτές τις αποσταθεροποιήσεις στην περιοχή μας.
Αυτό το τόξο αστάθειας περνάει από Ιράκ, Αφγανιστάν, Πακιστάν, διασχίζει τη θαλάσσια περιοχή νοτίου της Κίνας και φτάνει μέχρι τις Φιλιππίνες. Μέσα σε αυτή τη σύγκρουση των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων και αντιθέσεων, θα λέγαμε ότι το καζάνι βράζει και μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, οι περιφερειακοί πόλεμοι έχουν πια δεκαπλασιαστεί.
- Η Τουρκία προκαλεί από θέση ισχύος;
Όσο υπήρχε η Σοβιετική Ένωση, η γεωγραφική, γεωστρατηγική και γεωπολιτική θέση της Τουρκίας θεωρείτο θέση ισχύος, καθώς ήταν η χώρα του ΝΑΤΟ που είχε κοινά σύνορα με την τότε Σοβιετική Ένωση. Είχε υπερεκτιμηθεί ο γεωστρατηγικός της ρόλος και κάτω από τα «φτερά» του «Μεγάλου Αδελφού», δηλαδή της Αμερικής και του ΝΑΤΟ, διεκδικούσε εις βάρος της Ελλάδας, κοιτώντας συνεχώς να επεκτείνει το ζωτικό της χώρο. Το ΝΑΤΟ στην καλύτερη περίπτωση έπαιρνε ουδέτερη θέση, στη χειρότερη έπαιρνε θέση σε βάρος των ελληνικών συμφερόντων, ώστε να καλοπιάνει τους Τούρκους, οι οποίοι, όπως και να το κάνουμε, είναι καλοί στα ανατολικά παζάρια.
Το αποτέλεσμα είναι από εκεί που η Μεσόγειος ήταν καθαρά ελληνική δίνη, να μεταβληθεί σε ένα χώρο με απέραντες γκρίζες ζώνες που η Τουρκία διεκδικεί ελληνικούς χώρους. Όλα γίνονταν πάντα με τη στήριξη των Αμερικάνων. Τόσο το πραξικόπημα των Τούρκων στην Κύπρο που στάθηκε αίτια να εισβάλουν παράνομα στη Μεγαλόνησο, όσο και οι αποβατικές επιχειρήσεις στην Τουρκία, έγιναν με αμερικανονατοϊκά σχέδια, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους στόχους τους δικούς τους, αλλά και τους τουρκικούς, που τότε συνέπιπταν.
Τρώγοντας, λοιπόν, έρχεται η όρεξη. Η Τουρκία άρχισε να διεκδικεί το μισό Αιγαίο από το 25ο μεσημβρινό και περισσότερα, επιχειρώντας να χωρίσει στη μέση το Αιγαίο, προκειμένου να διευρύνει το ζωτικό της χώρο. Να μη ξεχνάμε και τα Ίμια, που αποτελούν συνέχεια της βάρβαρης εισβολής στην Κύπρο, όταν πάλι ΝΑΤΟ και Αμερική κράτησαν ουδέτερη έως φιλοτουρκική στάση. Επίσης, από το 1997 και για όσο καιρό παρέμεινε πρέσβης ο Νίκολας Μπερνς, θυμόμαστε όλοι τις θέσεις που έπαιρνε, όσον αφορά καθαρά ελληνική νησιά που αποκλείονταν από τις νατοϊκές ασκήσεις, με το ερωτηματικό αν είναι τελικά ελληνικά ή τουρκικά, όπως Σαμοθράκη, Λήμνος και άλλη πλειάδα νησιών.
-Φοβάστε ακόμα και μια ενδεχόμενη σύγκρουση στο χώρο της Μεσογείου;
Για σύγκρουση δεν νομίζω ότι «την παίρνει» την Τουρκία στην παρούσα φάση, γιατί έχει να επιλύσει πολλά προβλήματα. Με ανησυχεί βέβαια αρκετά η όλη κατάσταση. Ιδίως, αν αναλογιστούμε ότι, όταν η Ελλάδα άρχισε για πρώτη φορά πριν από 40 χρόνια τον έλεγχο για υδρογονάνθρακες πάνω στον Πρίνο, η τουρκική κυβέρνηση είχε δώσει εντολή σε όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας της να κάνουν μελέτη για το αν δικαιολογεί το θέμα με τους υδρογονάνθρακες αίτια πολέμου. Και η απάντηση όλων των πανεπιστημιακών και ακαδημαϊκών ήταν «ναι», ότι δηλαδή είναι τόσο τεράστια τα αποθέματα σε Αιγαίο και Μεσόγειο που θα δικαιολογούσαν μια αίτια πολέμου για την Ελλάδα.
Στην παρούσα φάση οι συγκυρίες είναι πολύ δύσκολες για την Τουρκία. Ο αείμνηστος Τάσος Παπαδόπουλος κατάφερε να κάνει μια συμμαχία με τις όμορες με την Κύπρο χώρες για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων και τη χάραξη ΑΟΖ στην περιοχή. Έτσι πρωτοστατεί σήμερα και η αμερικανοϊσραηλινή Νoble Εnergy, διότι δημιουργήθηκε ένας άξονας Ισραήλ-Κύπρου. Υπάρχουν, βέβαια, τεράστια κοιτάσματα και στην Αίγυπτο, η οποία, όπως είναι φυσικό, βλέπει ευμενώς μια συμμαχία με την Ελλάδα. Επίκειται και το ταξίδι του πρωθυπουργού στην Αίγυπτο, ενώ μη ξεχνάμε ότι στο πρόσφατο παρελθόν είχε έρθει σε κόντρα με την Τουρκία.
Συμπερασματικά, πριν 2 χρόνια η Τουρκία αποτελούσε ένα πρότυπο για όλες τις ισλαμικές χώρες. Σήμερα έχει αντιστραφεί αυτό το κλίμα και βρίσκεται «απέναντι» με όλες τις χώρες που συνορεύει. Αίγυπτος, Ισραήλ, με τη Συρία είναι σχεδόν σε εμπόλεμη κατάσταση, με τη Ρωσία έχει ανοικτό μέτωπο για τα ανοίγματα στον Καύκασο… Η Τουρκία εν έχει πια συμμαχίες, έχει παραγκωνιστεί γεωπολιτικά και έχει χάσει το γεωστρατηγικό πλεονέκτημα που είχε παλιά.
Σάββας Καλεντερίδης
