Πωλείται Ζωή - Ντοκιμαντέρ

Μπορείτε να φανταστείτε μια αγορά νερού; Μια αγορά, όπου ιδιοκτήτες μετοχών νερού θα το πουλούσαν και θα το αγόραζαν, ενώ άλλοι θα κερδοσκοπούσαν πάνω στην τιμή του χωρίς να το χρειάζονται; Πως θα ήταν η ζωή, εάν όλα τα νερά του πλανήτη, επιφανειακά ή υπόγεια, τα νερά των ποταμών, των λιμνών και των παγετώνων, ανήκαν σε ιδιώτες;

Το 1974 ο Χένρυ Κίσινγκερ έλεγε πως αν ελέγχεις το πετρέλαιο ελέγχεις τα έθνη, αν όμως ελέγχεις το φαγητό ελέγχεις τους ανθρώπους. Αν σε αυτό το τελευταίο προσθέσουμε και το νερό, είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί γιγαντώνονται και πλουτίζουν οι μεγάλες εταιρίες εμφιαλωμένου νερού.

Σήμερα η παγκόσμια τράπεζα εκτιμά την αξία της Αγοράς Νερού στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ενώ το περιοδικό Fortune το 2002 ανακοίνωσε πως η επιχείρηση του νερού είναι η πιο προσοδοφόρα αγορά για τους επενδυτές. Πολυεθνικοί κολοσσοί, όπως η Coca Cola και η Nestle μονοπωλούν την αγορά εμφιαλωμένου νερού, η οποία τους αποφέρει τεράστια κέρδη.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως από τα 110 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα, που είναι και ο ετήσιος τζίρος της Nestle, το 10% προέρχεται από την αγορά νερού. Ή εταιρεία έχει αγοράσει τα γαλλικά Perrier και Vittel καθώς και το ιταλικό St Pelegrino, ενώ στόχος της είναι να καταστήσει το προϊόν της Pure Life ως το μοναδικό εμφιαλωμένο νερό στην παγκόσμια αγορά. Παρόμοια στρατηγική ακολουθεί και η Coca Cola που με επιθετική διαφήμιση προσπαθεί να επιβάλλει το εμφιαλωμένο νερό της και παράλληλα να πείσει όσους δεν το καταναλώνουν, να αντικαταστήσουν το νερό με τα προϊόντα της.

Την απάνθρωπη πτυχή της αγοράς του νερού που μέχρι και αυτό έχει πέσει στο έλεος των πολυεθνικών, αποτυπώνει το Ντοκιμαντέρ "Πωλείται Ζωή - Τα δικαιώματα νερού" από την σειρά Εξάντας του δημοσιογράφου Γίώργου Αυγερόπουλου το οποίο σας παρουσιάζουμε παρακάτω:

Το "Πωλείται Ζωή" εξετάζει την μεγαλύτερη αγορά νερού του κόσμου που έχει στηθεί στην Χιλή. Εκεί όπου οι υδάτινοι πόροι της χώρας δεν ανήκουν στο κράτος αλλά σε ιδιώτες και μία εταιρεία μπορεί να είναι ιδιοκτήτης ενός ολόκληρου ποταμού και να κατέχει ποσότητα νερού ίση με το Βέλγιο. Εκεί, όπου το νερό έχει μετατραπεί από δημόσιο αγαθό ζωής σε ιδιοκτησία, και ένα «δικαίωμα νερού» μπορεί να κοστίζει όσο ένα σπίτι.

Ακόμα και στην έρημο της Ατακάμα, που θεωρείται η ξηρότερη περιοχή του πλανήτη, οι μεταλλευτικές εταιρείες – μεγαλο-ιδιοκτήτες του μακρύτερου ποταμού της Χιλής, Ρίο Λόα – αντλούν τεράστιες ποσότητες και χρησιμοποιούν το πολύτιμο νερό για να ξεπλένουν μέταλλα, καταδικάζοντας χιλιάδες ιθαγενείς και χωριά αγροτών στην δίψα και τη φτώχεια.

Όλα τα νερά της Χιλής εκτός από τη θάλασσα, έχουν «κοπεί» σε μερίδια που ονομάζονται «δικαιώματα νερού». Τα «δικαιώματα νερού» είναι τίτλοι ιδιοκτησίας ισόβιοι, ξέχωροι από τη γη και έχουν εμπορική αξία, όπως ακριβώς ένα σπίτι, ή ένα κτήμα. Μπορείς να το νοικιάσεις, να το χρησιμοποιήσεις, ή να το κρατήσεις χωρίς να το κάνεις τίποτα περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή, για να το πουλήσεις ακριβά.

Στη χώρα, που θεωρείται πρωτοπόρος στις εφαρμογές του νεοφιλελευθερισμού και των ιδιωτικοποιήσεων, όλα τα νερά πωλούνται. Ποτάμια, λίμνες και υπόγεια ύδατα καταλήγουν σε ιδιώτες, σε επιχειρήσεις και κερδοσκόπους που θεωρούν το νερό επένδυση με σκοπό το κέρδος.

Στη Χιλή το νερό δεν θεωρείται πια αναφαίρετο δικαίωμα, αλλά εμπορεύσιμο προϊόν. Με άλλα λόγια αυτό σημαίνει, πως αν είσαι αγρότης δεν μπορείς να ποτίσεις το χωράφι σου ακόμα και αν αυτό βρίσκεται στις όχθες του ποταμού διότι το ποτάμι μπορεί να ανήκει σε άλλους. Αντιστοίχως, δεν μπορείς να πάρεις νερό αν δεν έχεις «δικαίωμα» και συλλαμβάνεσαι αν πιαστείς επ' αυτοφώρω.

Όλα ξεκίνησαν το 1981, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ όταν δημιουργήθηκε ο Κώδικας του Νερού (Codigo de Aguas), ένα πακέτο νόμων οι οποίοι θεμελιώνουν ότι το νερό δεν είναι δημόσιο αγαθό, αλλά ιδιωτικό προϊόν.