Περιμένοντας το «μπαμ» της κοινωνίας

«Oι πολιτικές εξελίξεις είναι αναπόφευκτες, αφού τις καθοδηγεί η κρίση». Η δήλωση του υπουργού Υγείας Ανδρέα Λοβέρδου είναι ενδεικτική της περιδίνησης στην οποία βρίσκεται η κυβέρνηση, όπου η ανεξέλεγκτη κατάσταση γύρω από την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους δημιουργεί συνεχώς νέα δεδομένα.

Όσο περνούν οι μέρες τόσο πληθαίνουν οι φωνές εντός της κυβέρνησης ότι το πράγμα δεν βγαίνει, ενώ οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ κραυγάζουν πως δεν μπορούν να «αίρουν τον σταυρό του μαρτυρίου» και ζητούν κάτι να γίνει άμεσα.

Τα ζητήματα που προκύπτουν καθημερινά τίθενται τις τελευταίες ώρες στις συσκέψεις με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, όπου στο τραπέζι κατατίθενται όλες οι απόψεις, ακόμα και η άμεση και απότομη πτώση της κυβέρνησης.

Οι περισσότερες όμως απόψεις συγκλίνουν στο ότι η κυβέρνηση δεν κινδυνεύει τόσο από «ξαφνικό θάνατο» λόγω της Κοινοβουλευτικής της Ομάδας, όσο από το «μπαμ της κοινωνίας», όπως εύστοχα φέρεται να είπε ο Γιώργος Παπανδρέου.

Τα σενάρια διαδέχονται το ένα το άλλο και όλοι πια επενδύουν σε μια θετική έκβαση ως προς τα σενάρια αντιμετώπισης του χρέους στην έκτακτη σύνοδο κορυφής της 18ης Οκτωβρίου. Οι κολασμένοι μήνες για τους οποίους μίλησε ο Βενιζέλος είναι εδώ, αλλά στην κυβέρνηση έχουν την κρυφή προσδοκία ότι επιτέλους θα υπάρξει ένα σχέδιο επίλυσης του ελληνικού προβλήματος που θα τους δώσει ανάσα.

Ωστόσο οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες εμμένουν ότι το σχέδιο εργασιακής εφεδρείας ουδόλως ικανοποίησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η τρόικα θα επιμείνει τις επόμενες μέρες για πραγματικές απολύσεις εργαζομένων από καταργημένους οργανισμούς του δημόσιου τομέα, όπως και για εκκαθάριση όλων των κενών οργανικών θέσεων άμεσα, ώστε να μην υπάρχει περιθώριο σε περίπτωση νέων περικοπών οργανικών θέσεων δικαστικής προσφυγής απολυμένου υπαλλήλου προβάλλοντας κενές θέσεις στην υπηρεσία του.

Οι δυσκολίες λοιπόν είναι τόσο πολλές και για πολλά κυβερνητικά στελέχη τόσο αξεπέραστες που οι εισηγήσεις αλλά και οι πιέσεις προς τον Γιώργο Παπανδρέου να θέσει και πάλι θέμα συνεργασίας και συνεννόησης με τη Νέα Δημοκρατία είναι κάτι παραπάνω από ασφυκτικές.

Έμπειρα κυβερνητικά στελέχη επιμένουν ότι μπροστά στο ζοφερό αδιέξοδο που έχει μπροστά της η κυβέρνηση ο Παπανδρέου θα πρέπει να θέσει εκ νέου το ζήτημα της εθνικής ενότητας και συναίνεσης, ακόμα κι αν πέσει στο κενό από τη Νέα Δημοκρατία, γιατί θα αποτελεί μια παρακαταθήκη ευθύνης και αναγνώρισης των δυσκολιών, που μπορεί να διασώσει το ΠΑΣΟΚ από μια εκλογική συντριβή σε περίπτωση πτώσης της κυβέρνησης.

Μια ανανεωμένη πρόταση συνεργασίας χωρίς να είναι στο κάδρο οι δύο πολιτικοί αρχηγοί ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. αν τεθεί εκ νέου στην παρούσα φάση, μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στην κοινωνία στην παρούσα φάση, εκτιμούν πολλοί βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος.

Και επισημαίνουν ότι μια τέτοια κίνηση, ακόμα κι αν πέσει στο κενό, ακόμα κι αν γίνει με σοβαρότητα και συγκρότηση, δεν πρόκειται να προκαλέσει μεγαλύτερη ακυβερνησία και ακινησία, αφού έτσι κι αλλιώς, εκτός από τα υπουργεία που έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις με την τρόικα, κανείς άλλος δεν δουλεύει…

Η σιωπή Παπανδρέου

Όλα αυτά ο Παπανδρέου τα ακούει, τα διαβάζει, τα μελετάει, αλλά προς το παρόν εμμένει ότι ο στόχος είναι η κυβέρνηση να αποφύγει τα χειρότερα, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχει έδαφος συνεννόησης και επαφής με τα άλλα πολιτικά κόμματα, που βασίζονται στην αποτυχία της κυβέρνησης για να αποκομίσουν πολιτικά οφέλη, αγνοώντας την τύχη της χώρας, όπως συχνά – πυκνά επισημαίνει ο ίδιος στους συνεργάτες του. Ωστόσο υπάρχει ένα νέο στοιχείο που έχει προβληματίσει πολλούς και μάλιστα τους κάνει να σκέφτονται ότι δεν αποκλείεται να πάρει άμεσα κάποια πρωτοβουλία.

Κι αυτό είναι η σιωπή του απέναντι στις ριπές κριτικής που δέχεται κατά πρόσωπο από στελέχη και βουλευτές του, γεγονός που θεωρούνταν περίπου ταμπού μέχρι πρόσφατα.

Οι γλώσσες όλων των βουλευτών έχουν πια λυθεί και κανείς δεν διστάζει να πει δυνατά την άποψή του ή τον πόνο του κι αυτό προβληματίζει έντονα τους συνεργάτες του πρωθυπουργού, που εκτιμούν ότι όσο «ζορίζει» η κατάσταση τόσο η τροχιά της κυβερνητικής σταθερότητας θα είναι πιο ελλειπτική με σοβαρούς κινδύνους τον πλήρη… εκτροχιασμό της. Τα «φρένα» της πολιτικής επιβίωσης της κυβέρνησης φαίνεται ότι έχουν σπάσει προ καιρού και η επίγνωση αυτή οδηγεί τον Παπανδρέου στη σιωπή. Περισυλλογής ή απόγνωσης;

Πώς αλλιώς να εξηγήσει κανείς τη σιωπή του πρωθυπουργού απέναντι στα ομαδικά πυρά των βουλευτών του εναντίον των υπουργών του για λάθη, παραλείψεις, αστοχίες και μεταρρυθμιστική απροθυμία και αγκύλωση, που συνάντησε τις τελευταίες μέρες;

Πώς αλλιώς να κατανοήσει κανείς τη σιωπή του στην παραίνεση να συναντηθεί άμεσα με τον Κώστα Σημίτη, ώστε να λειώσει ο μεταξύ τους πάγος και να αντλήσει από την εμπειρία του και τις διεθνείς επαφές του, όπως του πρότεινε συγκεκριμένος βουλευτής.

Πώς αλλιώς να ερμηνεύσει την αδυναμία επιχειρημάτων του Γ. Παπανδρέου στη συνεχή παρατήρηση των κυβερνητικών αδυναμιών και την καθυστέρηση στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που αφορούν στη φοροδιαφυγή, τις αποκρατικοποιήσεις και τις συγχωνεύσεις.

Καθημερινά ολοένα και περισσότεροι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ βγαίνουν δημόσια και ζητάνε κυβέρνηση εθνικής ανάγκης ή συνεργασίας με τα άλλα κόμματα δηλώνοντας ότι δεν μπορούν να αντέξουν το βάρος και την πίεση να βρίσκονται απέναντι από τις διαθέσεις 11 εκατομμυρίων πολιτών.

Οι… αγανακτισμένοι

Οι σύμβουλοι του πρωθυπουργού έχουν παραιτηθεί από κάθε προσπάθεια να τιθασεύσουν την απελπισμένη έκφραση αυτολύπησης των βουλευτών και να μαζεύουν τις εκκλήσεις συγκυβέρνησης. Κι αυτό γιατί αποδεικνύεται ένας μάταιος αγώνας. Επίσης δεν αντιδρούν και στις εσωκομματικές προκλήσεις, αφού ουδείς μπαίνει στον κόπο να απαντήσει στις σκληρές – σκληρότερες και από του ΣΥΡΙΖΑ συχνά – τοποθετήσεις κομματικών στελεχών και κινήσεων, όπως της Αριστερής Πρωτοβουλίας, όπως και στη χτεσινή κοινή επιστολή ενός μέλους του Πολιτικού Συμβουλίου και δύο του Εθνικού Συμβουλίου, που δηλώνουν ότι δεν αναγνωρίζουν την νομιμοποίηση της κυβέρνησης και την καλούν να καταφύγει σε εκλογές ή δημοψήφισμα.

Το τελευταίο αποτελεί και το ανάχωμα της κυβέρνησης προκειμένου να εκτονώσει την πίεση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Υιοθετώντας πια το δόγμα «ας ψηφίζουν τα μέτρα και ας λένε ό,τι θέλουν» οι συνεργάτες του πρωθυπουργού εκτιμούν ότι ένα δημοψήφισμα εντός του επόμενου τριμήνου μπορεί να αποτελέσει «βαλβίδα εξαέρωσης» της κοινωνικής πίεσης και της έντασης των απεγνωσμένων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, που τείνουν να διαδηλώσουν αγανακτισμένοι.

Ο υπουργός Εσωτερικών Χάρης Καστανίδης σε άμεση συνεννόηση με τον πρωθυπουργό ανακοίνωσε χτες από το βήμα της Βουλής ότι οι πολίτες θα κληθούν να απαντήσουν σε ένα ερώτημα θεμελιώδες και ουσιώδες για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας. «Η χώρα είναι σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για τη δημοσιονομική της πορεία και ας αναλάβουμε όλοι την ευθύνη να πούμε τι θέλουμε. Να πει κάθε πολίτης τι θέλει και με βάση αυτό να γεννηθούν συγκεκριμένα συμπεράσματα». Μάλιστα ο Καστανίδης δήλωσε ότι δεν είναι αρμόδιος να διατυπώσει το συγκεκριμένο ερώτημα, παρά μόνο το Υπουργικό Συμβούλιο ή τα 2/5 των βουλευτών. Μάλιστα σημείωσε με νόημα ότι «ο ελληνικός λαός, σε αυτήν την κρίσιμη στιγμή, οφείλει να πάρει θέση επί του δημοσιονομικού προβλήματος, μαζί με όλα τα πολιτικά κόμματα και όλους τους οργανωμένους φορείς της κοινωνίας των πολιτών». Το ζήτημα βέβαια είναι αν μπορούν να τεθούν οικονομικές και κυρίως δημοσιονομικές αποφάσεις σε δημοψήφισμα.

Παρότι ο ίδιος από το βήμα της Ολομέλειας δεν έδωσε τον χρόνο διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, μόλις την Τρίτη είχε δηλώσει σε ραδιοφωνικό σταθμό ότι θα γίνει πριν από το τέλος του 2011. Ο σχεδιασμός που υπάρχει είναι πως με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός θα ψηφιστεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου και αν η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί σε σχέση με την οικονομία, θα υπάρξει χρόνος προετοιμασίας και ενημέρωσης της κοινής γνώμης.

Παρότι και εντός της Κ.Ο. έχουν διατυπωθεί δημόσια αντιρρήσεις για τη σκοπιμότητα μιας τέτοιας κίνησης, που θα στοιχίσει περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ, και τα κόμματα της αντιπολίτευσης διαφωνούν πλήρως, ο πρωθυπουργός, αν παραμείνει στην κυβέρνηση, είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σ’ αυτή την κίνηση. Μάλιστα στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να τεθούν και μια σειρά ζητημάτων που θα αφορούν το πολιτικό και εκλογικό σύστημα της χώρας, αλλά και άλλα θεσμικά ζητήματα για τα οποία το ΠΑΣΟΚ θα δεσμευτεί ότι θα προωθήσει στην επόμενη αναθεώρηση, αν απαιτούνται συνταγματικές αλλαγές.

Με βάση τον σχεδιασμό αυτό, που κατ’ επανάληψη έχει δημοσιεύσει το «Π», το δημοψήφισμα αντιμετωπίζεται ως μια ανάσα ζωής για την κυβέρνηση. Μάλιστα ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε αντίθεση με την πραγματικότητα που αποτυπώνουν οι δημοσκοπήσεις είναι πεπεισμένος ότι η κοινωνία είναι πολύ πιο μπροστά από τις πολιτικές ηγεσίες και θέλει μεταρρυθμίσεις και αλλαγές κόντρα στις αντιστάσεις συντεχνιών και κομμάτων.

Σ’ αυτό που δεν απαντά όμως η κυβέρνηση είναι το ρίσκο το δημοψήφισμα να χρησιμοποιηθεί ως μέσο εκτόνωσης των πολιτών εναντίον της, με δεδομένο ότι μοιάζει να έχει πειστεί ότι οι δικές της αδυναμίες, η αναβλητικότητα, η έλλειψη σχεδιασμού και ηγετικού προφίλ οδήγησαν τη χώρα σε αδιέξοδο και στους συνεχιζόμενους φορολογικούς πνιγμούς, σε τραγική ύφεση, στέγνωσαν την αγορά, διόγκωσαν την ανεργία και προκάλεσαν ακόμα σκληρότερα μέτρα.

Μάλιστα πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν πώς είναι δυνατόν η κοινωνία να σταθεί στο πλάι μιας κυβέρνησης που την αδειάζουν οι ίδιοι οι βουλευτές της, υιοθετώντας δημόσια την πιο σκληρή κριτική που της επιφυλάσσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τα Μέσα Ενημέρωσης.

Βουλευτές εναντίον Πάγκαλου…

Ο Πάγκαλος είναι ο νέος Παπακωνσταντίνου; Το ερώτημα αυτό απασχολεί πολλούς στην κυβέρνηση, αφού κάθε μέρα που περνάει μοιάζει να διαδέχεται τον πρώην υπουργό Οικονομικών και νυν Περιβάλλοντος, που στην προηγούμενη κυβέρνηση όλοι λάτρευαν να στοχοποιούν. Συνεχώς όλο και κάποιο στέλεχος θα βγει να τον κατηγορήσει για πλήρη αποτυχία στον μοναδικό τομέα που είχε υπό την ευθύνη του και αφορούσε στη συγχώνευση και το κλείσιμο μονάδων του Δημοσίου.

Μάλιστα λέγεται ότι στο παρά πέντε αποσοβήθηκε κίνηση 15 τουλάχιστον βουλευτών που με επιστολή τους θα καταφέρονταν εναντίον του για τις επιδόσεις του στο συγκεκριμένο εγχείρημα. Μια τέτοια πρωτοβουλία, αν έβλεπε το φως της δημοσιότητας, θα ισοδυναμούσε με πρόταση μομφής εναντίον του αντιπροέδρου και θα προκαλούσε έντονη κυβερνητική κρίση με απροσδιόριστες διαστάσεις.

Η κυβέρνηση – διά του κυβερνητικού εκπροσώπου – αρνήθηκε να μπει στο παιχνίδι υποστήριξής του απέναντι στις δημόσιες επιθέσεις βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, δημιουργώντας ένταση στις σχέσεις του με το Μέγαρο Μαξίμου. Ο ίδιος δε, μετά το μπαράζ δηλώσεων βουλευτών, που τον χαρακτήριζαν υπεύθυνο για την εργασιακή εφεδρεία, αφού το εγχείρημα συμμαζέματος του Δημοσίου απέτυχε, πέρασε στην αντεπίθεση με το αίολο και αδύναμο επιχείρημα ότι ο ίδιος συντόνιζε και δεν ενεργούσε, αφού οι υπουργοί έχουν την αρμοδιότητα για τις συγχωνεύσεις. Ο Πάγκαλος δεν έγινε τυχαία στόχος των βουλευτών, αφού με τις κατά καιρούς δηλώσεις του και το περίφημο «μαζί τα φάγαμε» και «τα περί κοπριτών του δημόσιου τομέα» έχει προκαλέσει την κοινωνική μήνι. Έτσι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ μοιάζουν να συντονίζονται με το… κοινό περί δικαίου αίσθημα. Ματαίως – όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος – ο αντιπρόεδρος επιχειρεί εσχάτως να αλλάξει ρότα με δηλώσεις ότι ούτε ο ίδιος έχει να πληρώσει το τέλος ακινήτων και έχει εξαντληθεί η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων. Οι πληροφορίες επιμένουν ότι η ένταση δεν έχει κοπάσει εντός του ΠΑΣΟΚ και το επεισόδιο «βουλευτές εναντίον Πάγκαλου» καλά κρατεί…