Μόνο η δραχμή θα μας απαλλάξει από το Mνημόνιο

Του Θ. Κατσανέβα* 

Στην ελληνική πολιτική σκηνή του τέλους του 19ου αιώνα, ο Θεόδωρος Δηληγιάννης, αρχηγός του τότε Εθνικού κόμματος, απόγονος κοτζαμπάσηδων και κλασικός εκπρόσωπος της πολιτικής φαυλότητας, αντιπολιτευόταν με πάθος το μεγάλο πολιτικό ηγέτη Χαρίλαο Τρικούπη. Όταν ο τελευταίος, ο οποίος το 1893 υποχρεώθηκε να πει το ιστορικό «δυστυχώς επτωχεύσαμεν», τον ρώτησε: «Τελικά, ποια είναι η δική σας πολιτική κύριε Δηληγιάννη», εκείνος του απάντησε : « Η πολιτική μου είναι ακριβώς η αντίθετη της δικής σας, κύριε Τρικούπη»! 

Ο οξύς καταγγελτικός λόγος, η αντίθεση στη θέση χωρίς θέση, υπήρξε πάντοτε γνωστό υποπροϊόν του πολιτικού λαϊκισμού και της ανευθυνότητας. Η έλλειψη πολιτικής πλατφόρμας, η αοριστολογία, η αντιφατικότητα, είναι συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων και μάλιστα σε χώρες με έντονο κοινωνικό παρορμητισμό και ευκολοπιστία όπως η δική μας. Βολεύει την πολιτική πατρονία και ανακολουθία πονηρών πολιτευτών που οσφυοκάμπτουν πρόθυμα στους ισχυρούς της παραεξουσίας, εγχώριας και διεθνούς. Οφείλεται επιπλέον σε σύγχυση ιδεών, πείσματος, ανεπάρκεια γνώσεων, πείρας και πολιτικού οράματος. Στην εκ του πονηρού στάση, να μην γίνονται συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες μπορεί να δυσαρεστήσουν κάποιους. Άλλωστε, όταν δεν υπάρχουν προτάσεις, μπορεί όταν κερδηθεί η εξουσία, να παρθούν οποιαδήποτε μέτρα, που θα είναι χειρότερα από τα προϋπάρχοντα ! 

Μια ολοκληρωμένη πολιτική παρέμβαση, δεν μπορεί να στέκεται μόνο στον καταγγελτικό λόγο. Η πολιτική δεν είναι μόνο αγανάκτηση, άρνηση, διαμαρτυρία. Είναι πάνω απ’ όλα πρόταση ευθύνης για το μέλλον. Η προσδοκία της ελπίδας για ένα καλύτερο αύριο, προϋποθέτει το όραμα. Στην τραγική Ελλάδα του σήμερα, ακούγεται πλούσιος καταγγελτικός λόγος, που δικαιολογείται φυσικά από την εγκληματική πολιτική πρακτική των τελευταίων δεκαπέντε ετών. Η καταγγελία του απαράδεκτου Μνημονίου είναι ασφαλώς κατανοητή. Ορθό είναι επίσης να αναζητούνται ευθύνες για τους υπεύθυνους της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας. 

Όμως, ο καταγγελτικός λόγος δεν μπορεί να μη συνοδεύεται από ολοκληρωμένη πολιτική πρόταση. Μια μεγάλη αυτονόητη αντίφαση, στην ουσία μια μη-πρόταση, είναι η άρνηση του Μνημονίου, με ταυτόχρονη επαιτεία των δανεικών σε ευρώ. Γιατί δεν μπορεί να έχουμε και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. 

Υπεύθυνη πολιτική πλατφόρμα 

Καιρός είναι να υπάρξουν συγκεκριμένες υπεύθυνες προτάσεις για την έξοδο από την κρίση, το νοικοκύρεμα, την ανάταξη της χώρας. Με πίστη στις δυνάμεις μας, να σταθούμε στα πόδια μας και να γυρίσουμε στο εθνικό μας νόμισμα για να αναστήσουμε την ανταγωνιστικότητα της. Όπως θα έλεγε και ο παμπόνηρος μεγαλοτραπεζίτης Ρότσιλντ « δώστε μου εμένα τη διαχείριση του νομίσματος και αφήστε τους άλλους να φτιάχνουν νόμους!». Φυσικά η επιστροφή στη δραχμή δε θα είναι στρωμένη με ρόδα. Η αρχική περίοδος θα είναι επώδυνη, με αναστάτωση στην αγορά, στο τραπεζικό σύστημα, με προσωρινές ελλείψεις εισαγόμενων αγαθών, υψηλό πληθωρισμό, κλπ. Όμως, όπως έχει δείξει και το παράδειγμα άλλων χωρών και ειδικότερα της Αργεντινής, αλλά και τελευταία έκθεση εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (!), από το 2013, θα υπάρξει φως στην άκρη του τούνελ. Σ΄αυτόν το δρόμο υπάρχει ελπίδα. Ενώ τώρα με το σκληρό ευρώ, με την πορεία προς τα Τάρταρα, η ελπίδα έχει αποδράσει. Το Μνημόνιο, ας το εκλάβουμε ως ένα τραγικό τρανταχτό χαστούκι ως ένα χρήσιμο μάθημα για να μην επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος, να βγούμε από την πλαστή ευημερία της εύφορης κοιλάδας των δανεικών που μας οδηγεί στην υποτέλεια. Ίσως κάπου να μας χρειαζόταν ο Γερμανός μας. Αλλά όχι οι Γερμανοί με κατοχική προοπτική. Άλλωστε, ό,τι δε σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό. 

Το καταστροφικό ευρώ 

Το κυρίαρχο εδώ πολιτικοδημοσιογραφικό κατεστημένο, πειθήνιο στα Τροϊκανά κελεύσματα, εξορκίζει την επιστροφή στη δραχμή ως τον Εξαποδώ που θα μας γυρίσει στο Μεσαίωνα. Αντιπαρέρχεται το γεγονός ότι, ενώ η ένταξή μας στην Ευρωζώνη το 2001 έγινε για να στηριχθεί και να αναπτυχθεί η ελληνική οικονομία, συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Τα τελευταία εκατό χρόνια με τη δραχμή, ουδέποτε ζήσαμε παρόμοια τραγωδία όπως η σημερινή. Ασφαλώς και μέρος της ευθύνης οφείλεται στο άθλιο πελατειακό μας σύστημα και το ξεχαρβάλωμα των δημόσιων οικονομικών από ανεύθυνες ηγεσίες των τελευταίων δεκαπέντε χρόνων, που πρέπει κάποτε να λογοδοτήσουν. Αλλά η σημερινή ελληνική τραγωδία έχει πλήξει όλες τις περιφερειακές οικονομίες και ειδικότερα τα αποκαλούμενα και GIPSI (Greece, Italy, Portugal, Spain, Ireland, Paul Krugman, The New York Times, 26-2-2012). Χώρες δηλ. που είναι ενταγμένες στην ευρωζώνη και καταρρεύσαν με την οικονομική κρίση του 2009. Και ενώ οι περισσότερες χώρες μέσα στην ευρωζώνη βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, το αντίθετο συμβαίνει με όσες είναι απ’ έξω, αλλά και όσες βρίσκονται εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια ενδελεχής σύγκριση της πορείας του ισοζυγίου πληρωμών και άλλων οικονομικών μεγεθών των χωρών μέσα και έξω από την ευρωζώνη, αποδεικνύει αυτή τη διαπίστωση. (βλ.European Central Bank, Harmonized real exchange rates και διάφορες μελέτες, μεταξύ των οποίων του Hans-Werner Sin (Spiegel, 20-2-2012 και 6-3-2012, βλ. ιστόγραμμα εδώ και ερευνητικών εργασιών υπό την επίβλεψή μου στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς). 

Με το σκληρό ευρώ, το συγκεκαλυμμένο αυτό μάρκο που ανατιμάται συνεχώς και την οικονομία μας σε ελεύθερη πτώση, είναι παράλογο να πιστεύουμε ότι θα γίνουμε ανταγωνιστικοί και θα ανακάμψουμε. Η τελευταία ημιθανής αναδιάρθρωση του χρέους με το χλωμό κούρεμα, από το οποίο το 30% έγινε σε δικές μας τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και ομόλογα Ελλήνων πολιτών, θεωρήθηκε ελεγχόμενη πτώχευση, με συνέπεια να καταπέσουν τα ασφάλιστρα κινδύνου (CDS) και οι διεθνείς κερδοσκόποι να εισπράξουν τα στοιχήματα ύψους 2-3 δις δολαρίων. Την ίδια ώρα, το ελληνικό κράτος έχει ήδη κάνει μερική στάση πληρωμών, αφού δεν καταβάλλει μεγάλο μέρος των υποχρεώσεών του. Και τον Ιούνιο αναμένονται νέα εξοντωτικά μέτρα που θα επιτείνουν περισσότερο την υφεσιακή περιδίνηση της ελληνικής οικονομίας και τη δυστυχία των πολιτών. Η αδυναμία ελέγχου του νομίσματος μιας περιφερειακής οικονομίας, η αδυναμία υποτίμησης του, την αφοπλίζει αφού βρίσκεται σε διαφορετική παραγωγική και νομισματική ζώνη (Robert Mandel) και την καθιστά υποχείρια στο διεθνή ανταγωνισμό, στις κυρίαρχες αγορές, στους κερδοσκόπους και στους άτεγκτους Γερμανούς. Αντί να εκδώσουμε χρήμα- με σύνεση και φειδώ βέβαια- για να πληρώσουμε τους μισθούς και τις συντάξεις, απλώνουμε το χέρι ως κακόμοιροι επαίτες για να μας δανείσει η φοβερή Τρόικα με επαίσχυντους όρους χώρας-αποικίας. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των δανείων κατευθύνεται σε παλαιότερα χρέη, τα οποία γιγαντώνονται συνεχώς, ως ένας δολοφονικός φαύλος κύκλος. Και το χειρότερο, με υποθήκευση του εθνικού μας πλούτου και ένταξη των όποιων διαφορών στο Αγγλικό δίκαιο. 

Η Αργεντινή, ύστερα από την αποσύνδεση του νομίσματός της από το σκληρό δολάριο και αφού μεσολάβησε μια αρχική δύσκολη περίοδος, έχει σήμερα απογειωθεί. Το ίδιο έγινε με το Μεξικό το 1994 (The December mistake), που σήμερα πληρώνει τα χρέη της ακόμα και πριν την ώρα τους! Ανάλογη είναι και η περίπτωση πολλών άλλων χωρών που υιοθέτησαν υποτιμήσεις και διολισθήσεις των νομισμάτων τους, όπως η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία και όχι μόνο, αλλά και η Ρωσία που δεν επιτρέπει τη λειτουργία του καζινοκαπιταλισμού. Για να μην αναφερθούμε στην Κίνα που με το μαλακό Γουάν έχει σήμερα σωρευτικό πλεόνασμα πάνω από 3,5 τρις. Και ας μην ξεχνάμε ότι, η απογείωση της ελληνικής οικονομίας έγινε από τα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν ο «δεξιός» Σπύρος Μαρκεζίνης έκοψε την ισοτιμία της τότε δραχμής με το δολάριο στη μέση. 

Σε όλο το φάσμα των διεθνών συζητήσεων, από τα αριστερά έως τα δεξιά, μεταξύ αυτών οι Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν, Πωλ Κρούγκμαν, Τζόζεφ Στίγκλιτς, Κένεθ Ρογκόφ, Ότμαρ Ίσιγκ, Τόμας Μάγερ, Μάρτιν Σμίθ, Νουλιέλ Ρουμπινί, Μαρτσέλο ντε Κέκο, Χανς Βέρνερ Σίν, Χέλμουτ Σλέσιγκερ, Μάικαελ Φούκς, Ζακ Σαπίρ, Τζώρτζ Σόρος, Σίμον Ντρέικ, Τζώρτζ Φρίτμαν του Statfort Institute, οι Ιάπωνες του Νoμούρα, ο Σίμον Ντέρικ της Mellon Bank of New York και πολλοί άλλοι, βλέπουν την αναγκαιότητα εξόδου από την ευρωζώνη. 

Αλλά εδώ το κατεστημένο μιλά για τη «συμμορία της δραχμής». Προφανώς γνωρίζει καλά από συμμορίες. 

Ελλείμματα και πλεονάσματα Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας, 

Ιρλανδίας, Ελλάδας, Πορτογαλίας 

Πηγή : Spiegel, Hans-Werner Sinn, 6-3-2012

Τι κάνουμε 

Η ανατροπή με τη δραχμή, για την Ελλάδα της ανάπτυξης, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της λαϊκής κυριαρχίας, της εθνικής αξιοπρέπειας, είναι σήμερα μονόδρομος. Η έξοδος από το καταστροφικό ευρώ, με νοικοκύρεμα του δημόσιου τομέα, με χρηστή και αποτελεσματική διοίκηση, με υπευθυνότητα και σοβαρότητα, είναι η μόνη αντιπρόταση στο εξοντωτικό Μνημόνιο. 

Με τις σκέψεις αυτές, παραθέτουμε πιο κάτω, ένα πλαίσιο συγκεκριμένων προτάσεων για την έξοδο από την κρίση, για την ανάπτυξη, για την κοινωνία που μπορούμε να οραματιζόμαστε για το μέλλον.Με την απαράβατη προϋπόθεση ότι, η χώρα θα κυβερνάται με την αίσθηση του μέτρου και του δικαίου, με αποτελεσματικότητα, ικανότητα και εντιμότητα από τους άριστους και όχι τους αρεστούς. 

Οι προτάσεις-δράσεις κωδικοποιούνται ως εξής: 

• Επαναδιαπραγμάτευση του χρέους, για διεύρυνση της περιόδου συνολικής αποπληρωμής του, με περίοδο χάριτος 2-3 ετών και κούρεμα σε επίπεδα της τάξης του 30-50%.

• Έξοδος από την ευρωζώνη και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, που θα εκδίδεται ισορροπημένα και με φειδώ από το Χολαργό, με διολίσθηση της ισοτιμίας του με το ευρώ, σε αρχικά επίπεδα της τάξης του 20-30%.

• Παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως πολλές άλλες χώρες ( Μ. Βρετανία, Δανία, Σουηδία,Πολωνία, Τσεχία, Βουλγαρία, Ρουμανία, κλπ ), με παράλληλη αναζήτηση διεθνών ερεισμάτων στην Κίνα, στις ΗΠΑ, στη Ρωσία, στο Ισραήλ, αλλά και στις περιφερειακές Ευρωπαϊκές χώρες, ως ανάχωμα απέναντι στη Γερμανοποίηση της Ευρώπης.

• Διεκδίκηση των πολεμικών αποζημιώσεων από τη Γερμανία, όπως και διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας, σε συνδυασμό με την προώθηση της απορροφητικότητας των Κοινοτικών κονδυλίων.

• Επιβολή κεντρικών επιλογών και ενισχύσεων στο τραπεζικό σύστημα χωρίς κρατικοποίησή του, με ειδική διασφάλιση των καταθέσεων και των δανειακών υποχρεώσεων των πολιτών.

• Επιβολή ελέγχων σε κερδοσκοπικές και πληθωριστικές εξελίξεις, με συνδυασμό παρεμβάσεων και κυρώσεων στην αγορά και το Χρηματιστήριο.

• Λήψη κρατικής μέριμνας για την επάρκεια της αγοράς σε βασικά αγαθά πρώτης ανάγκης, τρόφιμα, φάρμακα,καύσιμα, κλπ., ιδιαίτερα στην πρώτη περίοδο της εξόδου από την ευρωζώνη. (Μετά την αρχική περίοδο 4-6 μηνών, η αγορά αναμένεται να αρχίσει να ομαλοποιείται, να υπάρχει επάρκεια αγαθών, ενώ η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, η ενίσχυση της εσωτερικής ζήτησης θα οδηγήσει σε επανεκκίνηση του αργούντος παραγωγικού δυναμικού, με ευνοϊκές συνέπειες για την απασχόληση, την ανάπτυξη, την οικονομία γενικότερα).

• Εντατικοποίηση των δράσεων κατά της φοροκλοπής, της φοροδιαφυγής και της εισφοροδιαφυγής, απλούστευση, αντικειμενικοποίηση και εκσυγχρονισμός του φορολογικού συστήματος και μείωση του ΦΠΑ.

• Περιστολή των δημόσιων δαπανών, ορθολογικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, της κοινωνικής ασφάλισης, κατάρτιση λίστας και εφαρμογή της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης φαρμάκων, βελτίωση και στοχοποίηση των κοινωνικών παροχών στους πραγματικά έχοντες ανάγκη.

• Κατάρτιση προϋπολογισμών μηδενικής βάσης, σε συνδυασμό με ορθολογική κατανομή του ανθρώπινου δυναμικού στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και την τοπική αυτοδιοίκηση.

• Λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων για την πάταξη της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, με απλούστευση και εκσυγχρονισμό των διαδικασιών και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων, με ενίσχυση των ελεγκτικών και κυρωτικών μηχανισμών.

• Λήψη αποτελεσματικών μέτρων για επίσπευση απονομής της δικαιοσύνης

• Κατάρτιση προγραμμάτων επιδοτούμενης απασχόλησης, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και του επαγγελματικού προσανατολισμού, αποτροπή των παρασιτικών δραστηριοτήτων και ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και παραγωγής.

• Ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και της αποκέντρωση, με παράλληλη αποτροπή φαινομένων ακραίου τοπικισμού.

• Κίνητρα για την αποτροπή πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και αποκλεισμός των πρωτόγνωρων διεθνώς πρακτικών της εφεδρείας, των απολύσεων, της περαιτέρω συμπίεσης των εισοδημάτων, που εκτός από απάνθρωπες είναι και αντιοικονομικές, αφού οδηγούν σε συρρίκνωση της εσωτερικής ζήτησης και σε κοινωνικές συγκρούσεις που παραλύουν την κοινωνική συνοχή και την οικονομική εξυγίανση.

• Διασφάλιση της εθνικής ταυτότητας της χώρας μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στήριξη του ελληνικού πολιτισμού, των παραδόσεων, της επιστήμης και των τεχνών, ενίσχυση των δεσμών με την Ομογένεια, αποφυγή δημιουργίας πολυπολιτισμικής κοινωνίας που οδηγεί σε αλλοίωση της εθνολογικής σύνθεσης, σε φυλετικές συγκρούσεις, σε διάλυση της χώρας, όπως έχει αποδειχθεί από πολλά άλλα ιστορικά παραδείγματα (Λίβανος, Βοσνία, Κόσοβο, Κύπρος, κλπ).

• Λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την προσέλκυση επενδύσεων και κεφάλαιων που θα εισρεύσουν στη χώρα και στις ελληνικές τράπεζες, μετά την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην οικονομία της χώρας, με παράλληλη λήψη μέτρων για την αποτροπή απεχθών μονοπωλιακών εξαγορών από διεθνή συμφέροντα.

• Δράσεις για την αποτροπή της φυγής των Ελλήνων στο εξωτερικό, επιλογή επιθυμητών μεταναστευτικών εισροών, μηδενική ανοχή στη λαθρομετανάστευση, διασφάλιση των συνόρων, πάταξη της δουλεμπορίας και της εγκληματικότητας.

• Ενίσχυση της αμυντικής επάρκειας της χώρας με εξορθολογισμό και εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων και ενίσχυση της αμυντικής μας βιομηχανίας

• Κατάρτιση ενεργού αναπτυξιακού προγράμματος, με στήριξη της εγχώριας παραγωγής, των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών, των υγιών βιομηχανικών και κατασκευαστικών μονάδων.

• Άμεση αξιοποίηση του ορυκτού και ενεργειακού πλούτου της χώρας, με κατάρτιση της ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ.

• Ενίσχυση στρατηγικών τομέων της οικονομίας στη βιομηχανία και τις κατασκευές, στην εναλλακτική ενέργεια, στον ποιοτικό και θαλάσσιο τουρισμό, στη ναυτιλία, τις σύγχρονες, τις εναλλακτικές και θερμοκηπευτικές καλλιέργειες, την ιχθυοκαλλιέργεια, τη βιομηχανία τροφίμων και λιπασμάτων, των αμυντικών προϊόντων, των ναυπηγείων, τη φαρμακοβιομηχανία, τις μεταφορές και logistics, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες τις νέες τεχνολογίες, την εκπαίδευση, την έρευνα και την καινοτομία. 

*Ο Θεόδωρος Κατσανέβας είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραίως