Πώς θα φορολογηθούν τα αγροτικά εισοδήματα την επόμενη διετία

Πώς θα φορολογηθούν τα αγροτικά εισοδήματα την επόμενη διετία

Σε νέα εποχή μπαίνει η φορολόγηση των αγροτικών εισοδημάτων, που σε πρώτη φάση εναρμονίζεται με αυτή των μισθωτών και των συνταξιούχων, σύμφωνα με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου του 2013. Η «φορολογική μεταρρύθμιση» για τους αγρότες δεν σταματά εδώ, καθώς από το 2014 θα αναγκαστούν να περάσουν στη δεύτερη φάση με την υποχρεωτική τήρηση στοιχείων και βιβλίων, όπως ακριβώς ισχύει για τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Ο νέος φορολογικός νόμος που ψηφίστηκε την περασμένη βδομάδα από τη Βουλή βάζει στο χρονοντούλαπο το μέχρι πρότινος ειδικό φορολογικό καθεστώς των αγροτών, φέρνοντας σημαντικές επιβαρύνσεις κυρίως στους μικροκαλλιεργητές, καθώς το νέο σύστημα θα υποχρεώσει τη συντριπτική πλειοψηφία τους να καταβάλει υψηλότερους φόρους.  

Την ίδια ώρα οι αυξήσεις των έμμεσων φόρων (μειώσεις σε επιστροφές ΦΠΑ και φόρο αγροτικού πετρελαίου) και οι αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων και των αγροτεμαχίων επιφέρουν νέο πλήγμα στο διαθέσιμο αγροτικό εισόδημα.

Οι αλλαγές του 2013

Με το νέο νομοσχέδιο καταργείται από φέτος το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού του καθαρού γεωργικού εισοδήματος, βάσει του οποίου καθορίζονταν κάθε χρόνο για κάθε νομό συγκεκριμένα τεκμαρτά ποσά ελάχιστου δηλωτέου εισοδήματος ανά στρέμμα καλλιεργούμενης γης ή ανά κεφαλή εκτρεφόμενου ζώου κ.λπ. Για το 2013 οι αγρότες (συνταξιούχοι και εν ενεργεία) θα φορολογηθούν αυτοτελώς με τη νέα φορολογική κλίμακα που θεσπίστηκε και για τους μισθωτούς και συνταξιούχους, η οποία ορίζει τρεις συντελεστές φορολόγησης ανάλογα με το ύψος των δηλωθέντων εισοδημάτων. Αναλυτικά, για τα αγροτικά εισοδήματα τα οποία θα αποκτηθούν το 2013 (υποχρέωση υποβολής τους το 2014) και τα εισοδήματα από αγροτικές συντάξεις ύψους έως 25.000 ευρώ θα ισχύσει ο φορολογικός συντελεστής 22%. Για εισοδήματα από 25.001 ευρώ έως 42.000 ευρώ θα ισχύσει φορολογικός συντελεστής 32%, ενώ για εισοδήματα που ξεπερνούν τα 42.001 ευρώ θα ισχύει συντελεστής φορολόγησης 42% (πίνακας 1).   

Όπως ακριβώς ισχύει και για τους υπόλοιπους μισθωτούς, καταργείται το αφορολόγητο των 5.000 ευρώ και καθιερώνεται έκπτωση φόρου 2.100 ευρώ για εισοδήματα έως 21.000 ευρώ. Για κάθε 1.000 ευρώ επιπλέον εισοδήματος, η έκπτωση αυτή μειώνεται κατά 100 ευρώ, έως ότου μηδενιστεί στο επίπεδο των 42.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι θα ισχύσει και για τους αγρότες το αφορολόγητο των 9.545 ευρώ, δεδομένου ότι τα εισοδήματά τους αρχίζουν να φορολογούνται από τα 10.000 ευρώ και πάνω (πίνακας 2).

Οι αλλαγές του 2014

Για τα εισοδήματα του 2014( που θα δηλωθούν το 2015), οι φορολογούμενοι που ασκούν κατά κύριο επάγγελμα αγροτικές δραστηριότητες θα υποχρεωθούν να τηρούν βιβλία εσόδων-εξόδων. Ουσιαστικά χιλιάδες αγρότες εντάσσονται στην κατηγορία των ελεύθερων επαγγελμάτων, εφόσον θα λαμβάνουν αποδείξεις και παραστατικά για την αγορά των υλών που προμηθεύονται (τροφές, λιπάσματα, αγροτικό εξοπλισμό, φυτικό κεφάλαιο κτλ.) και παράλληλα θα εκδίδουν τιμολόγια ή αποδείξεις για την πώληση των προϊόντων τους. Το καθαρό εισόδημά τους θα προσδιορίζεται λογιστικά με αφαίρεση των δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδά τους και θα φορολογείται αυτοτελώς από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 13%. Το σύστημα αυτό, εκτός απροόπτου, θα εξακολουθήσει να ισχύσει και τα επόμενα χρόνια.

Για τη φορολόγηση των νέων αγροτών, αυτών δηλαδή που θα δραστηριοποιηθούν στον πρωτογενή τομέα για πρώτη φορά το 2013, αναμένονται άμεσα ανακοινώσεις από το υπουργείο Οικονομικών. Πιθανώς, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, για τους νέους αγρότες, εκείνους δηλαδή που θα έχουν πρώτη δήλωση έναρξης ατομικής αγροτικής επιχείρησης από 1η Ιανουαρίου 2013 και για τα τρία πρώτα έτη (ίσως και περισσότερα) άσκησης της δραστηριότητάς τους, να θεσμοθετηθεί ένας ευνοϊκότερος από το 13%  συντελεστής φορολόγησης.

Το τοπίο για τον τρόπο φορολόγησης των αγροτικών εισοδημάτων από το 2014 θα ξεκαθαρίσει με νέα τροπολογία, η οποία αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή αρχές Μαΐου του 2013, οπότε θα οριστικοποιηθεί μεταξύ άλλων και ο τρόπος φορολόγησης των αγροτεμαχίων.  

Επιπλέον επιβαρύνσεις

Το διαθέσιμο αγροτικό εισόδημα ψαλιδίζεται ακόμα περισσότερο από τις μειώσεις στις επιστροφές ΦΠΑ και του φόρου αγροτικού πετρελαίου, που προβλέπει για το 2013 το νέο πακέτο μέτρων για τον κλάδο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι μειώσεις στις επιστροφές του ΦΠΑ αγγίζουν σχεδόν το 50%! Αναλυτικά:   

-Το 2013 μειώνεται από 11% σε 6% το ποσοστό με το οποίο υπολογίζονται οι επιστροφές ΦΠΑ στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος. Από την 1/1/2014 οι επιστροφές ΦΠΑ προς τους αγρότες θα προσδιορίζονται βάσει βιβλίων και στοιχείων.       

-Παράλληλα μειώνεται κατά 32,4%, από 0,391 σε 0,264 ευρώ το λίτρο, η επιστροφή του φόρου πετρελαίου στους αγρότες. Από τα δύο αυτά μέτρα προϋπολογίζεται ότι τα κρατικά ταμεία θα εξοικονομήσουν περί τα 280 εκατ. ευρώ.

Έρχεται φόρος στα αγροτεμάχια

Το πακέτο των μέτρων για τη νέα φορολογική τάξη των αγροτών ολοκληρώνεται με τις ριζικές αλλαγές στη φορολογία της αγροτικής γης. Ήδη το υπουργείο Οικονομικών εκπονεί νομοσχέδιο για ενιαίο φόρο στα ακίνητα, με παράλληλη επέκταση του συστήματος αντικειμενικών αξιών, και θα αφορά και τους αγρότες. Σε πρώτη φάση θα ενταχθούν στο σύστημα όλες οι περιοχές, ακόμα και αυτές που μέχρι σήμερα δεν εντάσσονταν, όπως τα αγροτεμάχια. Σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσουν οι αναπροσαρμογές των αξιών, που σε αρκετές περιπτώσεις θα φέρουν μεγάλες αυξήσεις. Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα ο ιδιοκτήτης αγροτεμαχίων δεν φορολογούνταν, η ένταξή του όμως στο σύστημα θα επιφέρει επιβάρυνση κατά τουλάχιστον 100 ευρώ.

Παράδειγμα

Για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος που κατέχει αγροτεμάχιο έκτασης 20 στρεμμάτων, η αξία του οποίου εκτός του συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού είναι 20.000 ευρώ. Με την ένταξη στο σύστημα, η αξία ανά τετραγωνικό μέτρο θα είναι τουλάχιστον 50 ευρώ και η νέα τιμή θα προσδιοριστεί περίπου στις 100.000 ευρώ. Η επιβάρυνση αυτή αυξάνεται εάν έχει στην κατοχή του και άλλο ακίνητο. Εάν, δηλαδή, έχει ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. με αντικειμενική αξία 200.000 ευρώ και ένα αγροτεμάχιο με αντικειμενική αξία 100.000 ευρώ, η συνολική επιβάρυνση από το νέο ενιαίο τέλος ακινήτων θα φτάσει τα 450 ευρώ, ενώ μέχρι σήμερα είναι μηδενική, καθώς το αφορολόγητο για το Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) ορίζεται στις 200.000 ευρώ.

Τα επόμενα βήματα

Ο δρόμος για τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων και των εκτός σχεδίου οικοπέδων άνοιξε με την τροπολογία που ήδη κατατέθηκε στη Βουλή και καλεί όλους τους ιδιοκτήτες σε νέα απογραφή των ακινήτων τους. Με τον τρόπο αυτό το υπουργείο Οικονομικών θα επικαιροποιήσει τη βάση δεδομένων που έχει για την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων φορολογούμενων, η οποία δεν έχει ενημερωθεί από το 2009. Σύμφωνα με την τροπολογία, υποχρεούνται σε νέα υποβολή δήλωσης Ε9 όλα τα φυσικά ή τα νομικά πρόσωπα τα οποία κατά την 1η Ιανουαρίου του 2013 είχαν εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμών. Αναλυτικά, οι φορολογούμενοι καλούνται να ελέγξουν την περιουσιακή τους κατάσταση όπως αυτή εμφανίζεται στην ιστοσελίδα της Γενική Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) και, εφόσον διαπιστώσουν διαφορές με την πραγματική περιουσιακή τους κατάσταση, θα πρέπει να υποβάλουν συμπληρωματικό Ε9 με τις νέες μεταβολές (οι διαφορές προκύπτουν κυρίως από το ότι τα εκτός σχεδίου οικόπεδα και αγροτεμάχια δεν δηλώνονταν μέχρι σήμερα στο Ε9). Εφόσον ολοκληρωθεί η διαδικασία ενημέρωσης, το υπουργείο Οικονομικών θα ορίσει αντικειμενικές αξίες για αυτά τα ακίνητα και θα ακολουθήσει η υπαγωγή τους στο νέο ενιαίο φόρο των ακινήτων.

Αφορολόγητο  

Όπως είναι γνωστό, από το νέο φόρο δεν θα εξαιρούνται οι κατ’ επάγγελμα αγρότες, αναμένεται ωστόσο να καθοριστεί αφορολόγητο όριο, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα συνδέεται με την έκταση, την αξία και το είδος της καλλιεργούμενης γης. Οι μέχρι τώρα σχεδιασμοί προβλέπουν αφορολόγητο όριο 50.000 ή 100.000 ευρώ. Για τα φυσικά πρόσωπα η νέα κλίμακα θα έχει 9 φορολογικά κλιμάκια, με συντελεστές που θα ξεκινούν από 0,1% ή 0,15% και θα φτάνουν μέχρι 2% ή 2,5%, για ακίνητη περιουσία όμως που η αντικειμενική της αξία υπερβαίνει τα 3.000.000.