Συνέντευξη από την Catherine Schwaab - Paris Match
Η Ελλάδα έρχεται από πολύ μακριά. Θυμάμαι τον πατέρα μου, ακριβώς μετά τον πόλεμο, που μάζευε χόρτα στον Υμηττό, τρεις ώρες με τα πόδια από το σπίτι μας. Δεν είχαμε να φάμε. Μεταξύ στέρησης και επισιτιστικής βοήθειας, μου έμεινε η αποστροφή για το φαί. Δεν γνώρισα ποτέ αυτή τη χαρά των παιδιών να καθίσουν στο οικογενειακό τραπέζι.
Ακόμα και σήμερα, πενήντα χρόνια μετά την εγκατάσταση μου στη Γαλλία, μισώ τα «δείπνα». Η Ελλάδα, στη δεκαετία του 50, ήταν πρώτα η δυστυχία.
«ΟΧΙ ΜΟΝΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΕΩΜΕΝΗ, ΑΛΛΑ ΣΤΡΑΓΓΑΛΙΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ».
Ταυτόχρονα, μια κουλτούρα της γενναιοδωρίας, αλά «Ζορμπάς ο Έλληνας»: γιορτάζουμε απόψε, θα δούμε αύριο. Το μέλλον, η Ελλάδα δεν το εμπιστεύεται πολύ. Ζει την στιγμή σαν να ήταν η τελευταία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο σοσιαλιστής Ανδρέας Παπανδρέου -ο πατέρας του σημερινού- διέταξε θορυβωδώς τους υπουργούς τους να «αδειάσουν τα ταμεία και να δώσουν τα χρήματα στο λαό». Ήταν δημαγωγικό και ανεύθυνο, επειδή τα ταμεία ήταν ήδη άδεια. Αλλά περάσαμε από τη φτώχεια στον εικονικό πλούτο. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, η κυβέρνηση άρχισε να προπαγανδίζει το χρηματιστήριο. Ο τελευταίος αγρότης, ο μικρότερος ψαράς από τα νησιά του Αιγαίου απέκτησαν μετοχές. Σε αυτούς τους βουκολικούς παράδεισους συνέρρεαν οι οικονομικές εφημερίδες! Μέχρι και το «Financial Times»! Είχαμε στο λιμάνι έναν ψαρά που τράβαγε τα δίκτυα του ανάμεσα σε όλους τους άλλους που διάβαζαν το «Financial Times»! Σε δύο μέρες, μπορούσες να γίνεις πλούσιος! Την ίδια στιγμή, οι τράπεζες πρόσφεραν δάνεια για την προετοιμασία των Χριστουγέννων, της σχολικής χρονιάς, των διακοπών ...
Αποτέλεσμα, όχι μόνο η Ελλάδα είναι χρεωμένη, αλλά οι Έλληνες έχουν στραγγαλιστεί. Αυτός είναι ο λόγος που δεν θα υποφέρουν τους περιορισμούς, ήδη δεν μπορούν!
Ας μιλήσουμε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Προσωπικά, ήμουν έντονα αντίθετος. Διαδήλωσα κατά της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Ήμασταν 300, όχι περισσότερο, όλοι κατηγορηθήκαμε ως προδότες! Οι Ολυμπιακοί Αγώνες πρόσθεσαν 20 δισεκατομμύρια ευρώ στο άμεσο χρέος!
«ΧΩΡΙΣ ΚΑΤΩ-ΑΠΟ-ΤΟ-ΤΡΑΠΕΖΙ, Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΟΤΙ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΘΑ ΓΊΝΟΥΝ ΛΑΘΟΣ»
Η νοοτροπία μας άλλαξε επίσης. Ήμασταν φτωχοί και αλληλέγγυοι, γίναμε άπληστοι και άγριοι, με το βλέμμα στο οικόπεδο του γείτονα. Το βλέπουμε στα νησιά όπου οι τιμές γης μεγάλωσαν εκρηκτικά. Αποκαλυπτικό σημάδι: ο αυξανόμενος αριθμός των δικηγόρων. Μετράμε μέχρι 20 δίκες στο ίδιο χωριό. Μια παράδοση που δεν άλλαξε, ωστόσο, είναι η συνεννόηση με τους δημόσιους υπάλληλους. Στο παρελθόν, για να ξεφύγουμε από τη φτώχεια, ονειρευόμασταν να γίνουμε δημόσιοι υπάλληλοι.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να εισπραχτεί ο φόρος. Ναι, η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη. Ένας εφοριακός που ψιθυρίζει: «Μπορούμε να τα βρούμε», ζήτημα φακέλου. Στα νοσοκομεία, επίσης συνηθίσαμε να ευχαριστούμε τον γιατρό «για τη φροντίδα των ασθενών μας». Είναι τόσο ριζωμένο που ο Έλληνας ησυχάζει σχεδόν, όταν του ζητηθεί κάτι κάτω από το τραπέζι. Αλλιώς, φοβάται ότι τα πράγματα θα γίνουν λάθος.
Πόσα χρόνια θα χρειαστούν για να μιλήσουμε για την ηθική της καθημερινής μας ζωή; Δεν είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία, που θα δώσει το παράδειγμα. Είναι πλουσιότατη: γη, ξενοδοχεία, κινηματογράφοι, πρατήρια βενζίνης ... και φορολογείται στο ελάχιστο σαν μια μικρή φιλανθρωπική εταιρία, γιατί αναλαμβάνει από καιρό σε καιρό λαϊκά συσσίτια που θα μπορούσα να οργανώσω μόνος μου. Σήμερα, ο επικεφαλής αυτής της Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είναι στο Κατάρ, και διαπραγματεύεται την πώληση οικοπέδων και αγροτεμαχίων. Και δεν σας μιλώ για τον έλεγχο της ίδιας Εκκλησίας στα σχολικά βιβλία: δίνει μια εικόνα της ιστορίας, σύμφωνα με τα συμφέροντά της, λέγοντας, για παράδειγμα, ότι «η Εκκλησία μας αγωνίστηκε κατά των Οθωμανών με τους αντάρτες». Αυτό είναι λάθος: η ελληνική εκκλησία ήταν εναντίον των ανταρτών, υποστήριξε, ευλόγησε όλα τα δικτατορικά καθεστώτα, βάζοντας τον ελληνικό στρατό «υπό την προστασία της Θεοτόκου»!
"Η ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΘΑ ΣΦΡΑΓΙΣΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΤΙΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΕΣ ΜΑΣ"
Ακριβώς, βγήκαμε από μια στρατιωτική δικτατορία μόλις πριν από τριάντα επτά χρόνια. Μην παίζετε με τα συνθήματα. Ακούω: «Πολιτικοί, όλοι σάπιοι», «Κάψτε την Βουλή», «Κρεμάστε τους πολιτικούς» ... Όχι. Θα άνοιγε την πόρτα σε μια προσεχή δικτατορία.
Πρέπει, αντίθετα, να βγάλουμε συμπέρασμα από αυτή τη καταστροφή.
Να εμπνευστούμε από τον φιλόσοφο μας Καστοριάδη στο «Αυτό που κάνει την Ελλάδα». Η Ελλάδα επινόησε τη δημοκρατία. Γιατί; Γιατί δεν πίστευε σε έναν Θεό μοναδικό και Σωτήρα. Οι Έλληνες, οι οποίοι δεν ανέμεναν τίποτα μετά το θάνατο τους, ασχολούνταν με το παρόν. Ο Παράδεισος τους ήταν εδώ και τώρα.
Σήμερα, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα ρόλο: να συγκεντρώσει όλους τους σοφούς της Ευρώπης για να αναπτύξουν μια νέα κοινωνία που δεν θα διευθύνεται από τους χρηματιστές, όλες αυτές τις νευρικές μαριονέτες που αποφασίζουν για τη ζωή μας χωρίς διαλογισμό και σκέψη. Να ξαναμιλήσει. Αλλιώς, η πτώχευση της Ελλάδας θα βάλει σφραγίδα και στις δημοκρατίες μας».
Ακόμα και σήμερα, πενήντα χρόνια μετά την εγκατάσταση μου στη Γαλλία, μισώ τα «δείπνα». Η Ελλάδα, στη δεκαετία του 50, ήταν πρώτα η δυστυχία.
«ΟΧΙ ΜΟΝΟ Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΧΡΕΩΜΕΝΗ, ΑΛΛΑ ΣΤΡΑΓΓΑΛΙΣΤΗΚΑΝ ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ».
Ταυτόχρονα, μια κουλτούρα της γενναιοδωρίας, αλά «Ζορμπάς ο Έλληνας»: γιορτάζουμε απόψε, θα δούμε αύριο. Το μέλλον, η Ελλάδα δεν το εμπιστεύεται πολύ. Ζει την στιγμή σαν να ήταν η τελευταία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο σοσιαλιστής Ανδρέας Παπανδρέου -ο πατέρας του σημερινού- διέταξε θορυβωδώς τους υπουργούς τους να «αδειάσουν τα ταμεία και να δώσουν τα χρήματα στο λαό». Ήταν δημαγωγικό και ανεύθυνο, επειδή τα ταμεία ήταν ήδη άδεια. Αλλά περάσαμε από τη φτώχεια στον εικονικό πλούτο. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, η κυβέρνηση άρχισε να προπαγανδίζει το χρηματιστήριο. Ο τελευταίος αγρότης, ο μικρότερος ψαράς από τα νησιά του Αιγαίου απέκτησαν μετοχές. Σε αυτούς τους βουκολικούς παράδεισους συνέρρεαν οι οικονομικές εφημερίδες! Μέχρι και το «Financial Times»! Είχαμε στο λιμάνι έναν ψαρά που τράβαγε τα δίκτυα του ανάμεσα σε όλους τους άλλους που διάβαζαν το «Financial Times»! Σε δύο μέρες, μπορούσες να γίνεις πλούσιος! Την ίδια στιγμή, οι τράπεζες πρόσφεραν δάνεια για την προετοιμασία των Χριστουγέννων, της σχολικής χρονιάς, των διακοπών ...
Αποτέλεσμα, όχι μόνο η Ελλάδα είναι χρεωμένη, αλλά οι Έλληνες έχουν στραγγαλιστεί. Αυτός είναι ο λόγος που δεν θα υποφέρουν τους περιορισμούς, ήδη δεν μπορούν!
Ας μιλήσουμε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Προσωπικά, ήμουν έντονα αντίθετος. Διαδήλωσα κατά της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα. Ήμασταν 300, όχι περισσότερο, όλοι κατηγορηθήκαμε ως προδότες! Οι Ολυμπιακοί Αγώνες πρόσθεσαν 20 δισεκατομμύρια ευρώ στο άμεσο χρέος!
«ΧΩΡΙΣ ΚΑΤΩ-ΑΠΟ-ΤΟ-ΤΡΑΠΕΖΙ, Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΟΤΙ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΘΑ ΓΊΝΟΥΝ ΛΑΘΟΣ»
Η νοοτροπία μας άλλαξε επίσης. Ήμασταν φτωχοί και αλληλέγγυοι, γίναμε άπληστοι και άγριοι, με το βλέμμα στο οικόπεδο του γείτονα. Το βλέπουμε στα νησιά όπου οι τιμές γης μεγάλωσαν εκρηκτικά. Αποκαλυπτικό σημάδι: ο αυξανόμενος αριθμός των δικηγόρων. Μετράμε μέχρι 20 δίκες στο ίδιο χωριό. Μια παράδοση που δεν άλλαξε, ωστόσο, είναι η συνεννόηση με τους δημόσιους υπάλληλους. Στο παρελθόν, για να ξεφύγουμε από τη φτώχεια, ονειρευόμασταν να γίνουμε δημόσιοι υπάλληλοι.
Ωστόσο, είναι δύσκολο να εισπραχτεί ο φόρος. Ναι, η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη. Ένας εφοριακός που ψιθυρίζει: «Μπορούμε να τα βρούμε», ζήτημα φακέλου. Στα νοσοκομεία, επίσης συνηθίσαμε να ευχαριστούμε τον γιατρό «για τη φροντίδα των ασθενών μας». Είναι τόσο ριζωμένο που ο Έλληνας ησυχάζει σχεδόν, όταν του ζητηθεί κάτι κάτω από το τραπέζι. Αλλιώς, φοβάται ότι τα πράγματα θα γίνουν λάθος.
Πόσα χρόνια θα χρειαστούν για να μιλήσουμε για την ηθική της καθημερινής μας ζωή; Δεν είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία, που θα δώσει το παράδειγμα. Είναι πλουσιότατη: γη, ξενοδοχεία, κινηματογράφοι, πρατήρια βενζίνης ... και φορολογείται στο ελάχιστο σαν μια μικρή φιλανθρωπική εταιρία, γιατί αναλαμβάνει από καιρό σε καιρό λαϊκά συσσίτια που θα μπορούσα να οργανώσω μόνος μου. Σήμερα, ο επικεφαλής αυτής της Εκκλησίας, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος είναι στο Κατάρ, και διαπραγματεύεται την πώληση οικοπέδων και αγροτεμαχίων. Και δεν σας μιλώ για τον έλεγχο της ίδιας Εκκλησίας στα σχολικά βιβλία: δίνει μια εικόνα της ιστορίας, σύμφωνα με τα συμφέροντά της, λέγοντας, για παράδειγμα, ότι «η Εκκλησία μας αγωνίστηκε κατά των Οθωμανών με τους αντάρτες». Αυτό είναι λάθος: η ελληνική εκκλησία ήταν εναντίον των ανταρτών, υποστήριξε, ευλόγησε όλα τα δικτατορικά καθεστώτα, βάζοντας τον ελληνικό στρατό «υπό την προστασία της Θεοτόκου»!
"Η ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΘΑ ΣΦΡΑΓΙΣΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΤΙΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΕΣ ΜΑΣ"
Ακριβώς, βγήκαμε από μια στρατιωτική δικτατορία μόλις πριν από τριάντα επτά χρόνια. Μην παίζετε με τα συνθήματα. Ακούω: «Πολιτικοί, όλοι σάπιοι», «Κάψτε την Βουλή», «Κρεμάστε τους πολιτικούς» ... Όχι. Θα άνοιγε την πόρτα σε μια προσεχή δικτατορία.
Πρέπει, αντίθετα, να βγάλουμε συμπέρασμα από αυτή τη καταστροφή.
Να εμπνευστούμε από τον φιλόσοφο μας Καστοριάδη στο «Αυτό που κάνει την Ελλάδα». Η Ελλάδα επινόησε τη δημοκρατία. Γιατί; Γιατί δεν πίστευε σε έναν Θεό μοναδικό και Σωτήρα. Οι Έλληνες, οι οποίοι δεν ανέμεναν τίποτα μετά το θάνατο τους, ασχολούνταν με το παρόν. Ο Παράδεισος τους ήταν εδώ και τώρα.
Σήμερα, η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει ένα ρόλο: να συγκεντρώσει όλους τους σοφούς της Ευρώπης για να αναπτύξουν μια νέα κοινωνία που δεν θα διευθύνεται από τους χρηματιστές, όλες αυτές τις νευρικές μαριονέτες που αποφασίζουν για τη ζωή μας χωρίς διαλογισμό και σκέψη. Να ξαναμιλήσει. Αλλιώς, η πτώχευση της Ελλάδας θα βάλει σφραγίδα και στις δημοκρατίες μας».
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου